ทำอย่างไรจึงจะเข้าใกล้ความสำเร็จได้ด้วยอุปสรรค

ข้อคิดรอบตัว

 

 

โดย พระมหา ดร.สมชาย ฐานวุฑโฒ

เรียบเรียงจากรายการข้อคิดรอบตัว ทาง DMC

 

Q1: คำว่าอุปสรรคมีความหมายว่าอย่างไร?

Q2: บางคนเมื่อเจออุปสรรคอย่างหนักควรมีวิธีแก้ไขอย่างไร?

Q3: คำว่า IQ,EQ,AQ นั้นมีความหมายอย่างไรและจะช่วยแก้ปัญหาได้อย่างไร?

 

เข้าใกล้ความสำเร็จด้วยอุปสรรค (ตอนที่ 1)

 

        คำว่า “อุปสรรค” ไม่มีใครในโลกนี้ที่เกิดมาแล้วไม่พบเจอกับอุปสรรค ในชีวิตจริงของเรานั้นต้องพบเจอกันอยู่แล้ว เพราะชีวิตเราไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบหรือไม่ได้สำเร็จรูปเหมือนบะหมี่ ดังนั้นทุกครั้งที่เราต้องพบเจอกับอุปสรรคเราจึงต้องแก้ไขและฟันฝ่าไปให้ได้

 

10 อุปสรรคสำคัญที่ขัดขวางคนรุ่นใหม่ไม่ให้ไปถึงดวงดาว

 

     1. ไม่รู้ว่าตนเองต้องการอะไรแล้วจะประสบความสำเร็จได้อย่างไร

 

     2. ฝันไว้ไกล แต่ไปไม่ถึง

 

     3. ไม่มีการวางแผนชีวิตอย่างมีเป้าหมาย

 

     4. ไม่ได้ลำดับความสำคัญของสิ่งที่สำคัญที่ต้องทำในชีวิต

 

     5. ขาดความอดทนและไม่เอาชนะต่ออุปสรรคที่ต้องเผชิญ

 

     6. ไม่แสวงหาโอกาสเพื่อสร้างความสำเร็จให้กับชีวิต

 

     7. ไม่ปรับตัวตามความเปลี่ยนแปลงของโลก

 

     8. ถือดี เอาตัวเองเป็นใหญ่ คิดว่าตัวเองแน่ คิดว่ายังไงก็ประสบความสำเร็จอยู่ดี

 

     9. ขยัน ฉลาด มุ่งมั่น อดทน เข้มแข็ง แต่สุดท้ายก็ไม่ประสบความสำเร็จอยู่ดี

 

    10. คิดชั่ว ทำชั่ว ไม่ประสบความสำเร็จแน่นอน

 

        จะเห็นได้ว่าอุปสรรคต่างๆ เหล่านี้ อาจทำให้เราก้าวไปไม่ถึงดวงดาวได้จริงๆ ข้อคิดข้อแนะนำในการก้าวข้ามผ่านอุปสรรค เพื่อการเข้าใจอย่างเข้าถึงนั้น เราลองมาพิจารณาดูกัน

 

คำว่า อุปสรรค มีความหมายว่าอย่างไร?

 

        ถ้าโดยความหมายของคำ อุปสรรค เป็นเครื่องขัดข้อง จะทำอะไรก็มีอุปสรรคมาขัดขวาง เป็นต้น แต่ถ้าเกิดดูนัยของความหมายของคำแต่ละคำที่ประกอบขึ้น คือคำว่า อุปสรรค มาจากคำ 2 คำ ได้แก่คำว่า อุปะ + สัคคะ ในภาษาบาลี ถ้าภาษาสันสกฤตก็เป็น สรร คะ ไทยผันมาเป็น สัคคะ นั่นเอง

อุปะ แปลว่า เข้าไปใกล้ เช่า อุปราช อุปะราชะ

 

        อุปราช แปลว่า ผู้เข้าไปใกล้พระราชา คือเกือบจะเป็นพระราชาแล้ว หรือว่า อุปทูต แปลว่า เข้าไปใกล้ทูต คือเกือบจะเป็นทูตแล้ว คล้ายๆ เป็นผู้ช่วย

 

        คำว่า สัคคะ แปลว่า สวรรค์นั่นเอง

 

ถ้าเจออุปสรรคอย่าถอยหนี ก้าวข้ามไปให้ได้แล้วเราจะเข้าใกล้สวรรค์ คือเข้าใกล้ความสำเร็จนั่นเอง

 

        เพราะฉะนั้น อุปสรรค ก็แปลว่า เข้าไปใกล้สวรรค์ มันก็น่าคิดนะว่าบรรพบุรุษของเรานั้นผูกคำไว้ดีทีเดียว ว่า อุปสรรค แปลว่า เข้าไปใกล้สวรรค์ นั่นคือก้าวข้ามตรงนี้ได้เมื่อไหร่ เราจะเข้าใกล้ความสำเร็จ เราจะสูงขึ้น และเข้าไปใกล้สวรรค์ ถ้าเกิดใครถอยก็จะต้องลงไปข้างล่างรึเปล่าก็ไม่ทราบ

 

        ฉะนั้น นัยยะนี้เขาบอกว่า เจออุปสรรคแล้วอย่าถอยหนี ให้เดินหน้าเข้าไปแก้ ก้าวข้ามไปให้ได้แล้วเราจะเข้าใกล้สวรรค์ คือเข้าใกล้ความสำเร็จนั่นเอง

 

บางคนเมื่อเจออุปสรรคที่หนักมากๆ เราควรมีหลักในการคิดแก้ไขอย่างไรดี?

 

        เจริญพร... ให้เราทราบความจริงอยู่อย่างหนึ่งว่า ชีวิตคนเราเกิดมาไม่มีอุปสรรคนั้นไม่มี และอุปสรรคที่น่ากลัวมากนี่ที่ทุกคนเจอมาหมดเลยแต่เราอาจจะลืมไปแล้วเท่านั้นเอง คือตอนจะคลอด ต้องบอกว่าเป็นอุปสรรคที่หนักหน่วงมาก จะว่าหนักที่สุดในชีวิตของคนจำนวนมากก็ว่าได้

 

        ขอเล่าให้ฟังว่า เวลาเด็กจะคลอดนั้นในตอนเริ่มต้น มดลูกของคุณแม่ก็จะบีบ บีบรัดเข้ามาจนทำให้ตัวคุณแม่เองนั้นรู้สึกเจ็บปวดมากนานหลายชั่วโมงเลย ยิ่งท้องแรกด้วยก็จะยิ่งนานมากเป็นพิเศษ จนกระทั่งปากมดลูกเปิด กว่าจะหลุดออกมาได้นั้นทุกขั้นตอนเจ็บปวดทรมานมาก และทุกกระบวนการจะต้องทำอย่างรวดเร็วช้าไม่ได้ เพราะถ้าพลาดขึ้นมานิดเดียวนั้นอาจหมายถึงชีวิตได้ โดยสรุปคือไม่ว่าจะคลอดแบบไหนก็เสี่ยงตายมาแล้วทั้งนั้น เรียกว่าสาหัสกันสุดๆ เลย คนไหนไม่สู้หรือว่าใจเสาะนั้นป่านนี้ไม่ได้ลืมตามาดูโลกหรอก คนที่ลืมตามาดูโลกได้นั้นเรียกว่านักผจญภัยและชนะอุปสรรคครั้งยิ่งใหญ่มาแล้วทั้งนั้น เพราะขนาดตอนเราเองยังตัวเล็กๆ และยังช่วยตัวเองไม่ได้ เรายังยืนหยัดสู้จนรอดชีวิตมาได้ และตอนนี้เรามีเรี่ยวแรงแล้ว เจออุปสรรคนิดหน่อยจะไปถอดใจทำไม มันเสียท่าที่ตอนชนะมาตั้งแต่แรกคลอดเลยนะ เพราะฉะนั้นอย่าไปกลัว อย่าท้อ อย่ายอมแพ้

 

เราเคยได้ยินคำว่า IQ, EQ ต่อมาก็มี AQ ซึ่งแปลว่า ความสามารถในการฟันฝ่าปัญหาอุปสรรค คำว่า AQ ในความหมายที่ละเอียดนั้นหมายความว่าอย่างไร และจะช่วยแก้ปัญหาได้อย่างไร?

 

        AQ ย่อมาจากคำว่า Adversity Quotient คำว่า Quotient หรือ Q ทั้งหลายนั้นคือการเปรียบเทียบตัวเรากับคนอื่นนั่นเอง เขาให้ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 100 ถ้าวัดเรื่องอะไรก็แล้วแต่ เช่น เรื่อง IQ เราเกิน 100 แสดงว่าเราดีกว่าค่าเฉลี่ย ถ้าต่ำกว่า 100 แสดงว่าต่ำกว่าค่าเฉลี่ย ในกรณี IQ ที่เราคุ้นที่สุด IQ สูง IQ ต่ำนั้น เขาถือปกติ(normal) กันตั้งแต่ 90-110 ก็แน่นอน 91 กับ 109 ก็ต้องต่างกัน แต่ถือว่าอยู่ในช่วงปกติอยู่ ถ้าเกิด 110-120 เขาเรียกว่า Bright คนหัวไบรท์ คนฉลาด หมอส่วนใหญ่ก็จะราวๆ สัก 118-119 ถ้า 120-130 เขาเรียกว่า Superior คือเป็นคนที่เริ่มเหนือๆ กว่าชาวบ้านเขาแล้ว ไม่ใช่ฉลาดธรรมดาเรียกว่าชักจะเหนือๆ แล้ว ถ้า 130-140 เขาเรียกว่า Very Superior คือเยี่ยมมากเลย เป็นคนที่โดดเด่น หมอบางทีทั้งคณะร้อยคนนี่ถึง 130 ไม่มีเลยนะ บางทีก็มีสักคน เพราะฉะนั้นถ้าถึง 130 ก็เรียกว่าอยู่ในเกณฑ์แนวหน้าประเทศแล้ว แต่ละปีจะมีอยู่แค่ไม่ถึง 100 คน แต่ถ้าเกิน 140 เขาเรียกว่า Genius แปลว่าอัจฉริยะ

 

        ในกรณีของ AQ ที่มาจาก Adversity Quotient นั้นก็คือ Adversity แปลว่า ความสามารถในการที่จะอดทนและแก้ไขเอาชนะอุปสรรคไปได้ โดยเปรียบเทียบกับคนอื่น คือคนไหน AQ สูงแสดงว่าคนนั้นเมื่อเจออุปสรรคเกิดขึ้นสามารถยืนหยัดอยู่ได้ ไม่ตื่นตระหนกตกใจ แล้วก็ค่อยๆ รวบรวมสติปัญญามองเห็นช่องทางแก้ปัญหา แล้วเดินหน้าจนกระทั่งแก้ปัญหาได้สำเร็จ ตรงนี้เขาค้นพบว่าคนบางคน IQ สูง แต่ทำไมชีวิตไม่สำเร็จ บางคน IQ ต่ำกว่าแต่ประสบความสำเร็จในชีวิตมากกว่า เราลองไปดูเพื่อนเราที่จบมหาวิทยาลัยมาด้วยกัน คนที่จบเกียรตินิยมอันดับ 1 นั้น ไม่แน่ว่าชีวิตจะประสบความสำเร็จมากกว่าเพื่อนหรือไม่ บางทีเพื่อนคนอื่นที่จบได้เกรดเฉลี่ย 2 กว่า หรือ 3 นิดๆ นั้น กลับประสบความสำเร็จในชีวิตมากกว่าคนที่ได้ที่ 1 ของห้องอีก ถามว่าทำไม เขาก็วิเคราะห์ วิจัยกันแล้วพบว่าตรง AQ นั้นสำคัญมากเลย เพราะชีวิตคนเรานั้นจะต้องเจออุปสรรค ลำพังให้ความฉลาดไม่พอ ถ้าจะเปรียบโดยใช้คำชาวบ้านคือ ความอึด นั้นสำคัญเหมือนกัน บางคนฉลาดมากแต่เหมือนแก้วเปราะ สวยแต่เปราะ กระทบอะไรนิดเดียวก็แตกเลย แต่บางคนไม่ถึงกับฉลาดมากแต่ว่าอึด เรียกว่าเป็นแก้วที่มีรอยขีดข่วนเต็มแต่มันไม่แตกง่าย มันกลับใช้งานได้และสุดท้ายก็ประสบความสำเร็จ

 

ความสามารถในการที่จะอดทนและแก้ไขปัญหาเอาชนะอุปสรรคไปได้

 

        อาตมาเคยเจออาจารย์ท่านหนึ่งอยู่คณะอักษรศาสตร์ จุฬาฯ ท่านเล่าให้ฟังว่า ท่านสอนลูกศิษย์มา 20 กว่าปี ลูกศิษย์ที่ท่านห่วงมากมีอยู่ 2 กลุ่ม กลุ่มหนึ่งคือกลุ่มที่เรียนหนังสือตกๆ หล่นๆ จะรอดไม่รอดแหล่ จะโดนรีไทร์รึเปล่านี่ก็ต้องเป็นห่วงคอยไปช่วย อีกกลุ่มคือกลุ่มทีมชาติทั้งหลาย ประเภทแต่ละปีแย่งกัน 4.00 หรือ 3.8, 3.9 นี่ ท่านบอกว่าท่านจะเป็นห่วงกลุ่มนี้มาก เพราะว่าคนกลุ่มนี้ชีวิตคุ้นเคยแต่ว่าฉันต้องได้ที่ 1 เพื่อให้ทุกคนชื่นชมยกย่องและให้มีความภูมิใจในตัวเองมาก แต่เมื่อใดที่ต้องไปเจอชีวิตจริงของการทำงาน แล้วเจอปัญหาขึ้นมา จำนวนไม่น้อยเลยที่ปรับตัวไม่ทัน เพราะเคยแต่ได้ที่ 1 แต่ที่เป็นที่ 1 นั้นก็เพราะอ่านหนังสือแล้วเข้าไปสอบซึ่งเป็นการสู้กับตัวหนังสือ ไม่ได้สู้กับคน แล้วในชีวิตจริงไปเจอกับผู้คนหลากหลายเข้าก็ทำใจไม่ได้ แต่ประเภทลูกศิษย์ที่ได้ 2 นิดๆ 3 หน่อยๆ เขาก็ไปของเขาได้ เพราะชีวิตเขาตั้งแต่เรียนหนังสือก็เจออะไรมาสารพัดอย่าง คอยลุ้นคอยสู้ ฝึกฝนด้านนี้มาอย่างดีแล้ว เพราะฉะนั้น AQ ก็เลยพบว่ามีความสำคัญ คนไหนมี AQ สูง กลับเป็นประโยชน์ต่อหน่วยงาน เป็นประโยชน์ต่อชีวิตของตัวเองด้วย คือสามารถเดินหน้ารับภารกิจอะไรก็ทำจนกระทั่งสำเร็จได้ เขาก็เลยพัฒนาแนวคิดเรื่อง AQ ขึ้นมา หลายๆ ประเทศก็เอาไปใช้ อย่างสิงคโปร์นั้นรัฐบาลเขาถึงขนาดหาวิธีการพัฒนาเด็กสิงคโปร์ให้มี AQ สูงๆ เพราะเขาเชื่อมั่นว่า AQ นี่แหละจะเป็นเครื่องพัฒนาคุณภาพของมนุษย์ และพัฒนาชาติได้สำเร็จ เจริญพร...