พุทธสุภาษิตสะกิดใจ "บุญลาภดี บารมีจะเด่น"
โดย พระเทพรัตนกวี (สุรินทร์ ชุตินฺธโร ป.ธ.๗)
กิจฺโฉ มนุสฺสปฏิลาโภ การได้เกิดเป็นมนุษย์ เป็นของยาก |
การได้เกิดเป็นมนุษย์เป็นของยาก
มนุษย์ แปลว่า ผู้มีใจสูง หมายความว่า มีความคิดนึกความรู้สึกที่รับผิดชอบต่อตัวเอง รู้ว่าอย่างไรดี อย่างไรไม่ดี อยากทำความดี เกลียดกลัวความชั่ว ถือว่าส่วนนี้ เป็นสัญชาตญาณของมนุษย์ ซึ่งจะต่างจากสัตว์ดิรัจฉาน เพราะสัตว์ดิรัจฉานไม่มีอย่างนี้
วิญญาณทุกดวง ที่จะมาเกิดเป็นมนุษย์นั้น จะต้องมีบุญสั่งสมมามากกว่าบาป และมี เมตตา – สัมมาชีวะ – สทารสันโดษ – กำหนดซื่อสัตย์ – ไม่ประมาทสุดท้าย เป็นพื้นฐานเป็นทุนเดิมมาก่อน จึงจะได้มาเกิดเป็นมนุษย์ พระพุทธเจ้าจึงทรงตรัสว่า การเกิดเป็นมนุษย์เป็นของยาก
แต่ก่อนมา จะเคยได้ยินพระท่านเทศน์อยู่เสมอว่า “นับว่าเป็นบุญลาภอันประเสริฐ ที่เกิดมาเป็นมนุษย์ พบพระพุทธศาสนา” แสดงว่าที่เกิดมาเป็นมนุษย์ได้นั้น จะต้องมี บุญลาภ คือ ลาภอันเกิดจากบุญ ได้แก่ เมื่อชาติก่อน ได้เคยรักษาศีล 5 และ อานิสงส์ของศีล 5 นั่นเอง จะเป็นผลให้มาเกิดเป็นมนุษย์ ถ้าไม่มีศีล 5 ก็จะต้องไปเกิดในอบายภูมิ
ในข้อนี้ มีนางสุชาดาเป็นตัวอย่าง มีเรื่องราวโดยย่อดังนี้ นางสุชาดา เป็นภรรยาคนหนึ่ง ในจำนวน 4 คน ของมฆะมานพ ทุกคนได้ร่วมกันทำบุญ มีการก่อสร้างศาลา เป็นต้น ยกเว้นนางสุชาดา ไม่ได้ทำบุญร่วมกับพวกเขา เมื่อทุกคนตายไปแล้ว ได้ไปเกิดในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มฆามานพ ได้ไปเกิดเป็นพระอินทร์ ยกเว้นนางสุชาดา ได้ไปเกิดเป็นนางนกกระยางขาวที่หนองน้ำ ต่อมาพระอินทร์ได้ลงไปหานาง และบันดาลให้นางระลึกชาติหนหลังได้ แล้วให้รับศีล 5 ครั้นตายแล้วไปบังเกิดเป็นมนุษย์ และตายจากมนุษย์ ได้ไปเกิดร่วมกันในสวรรค์
เพราะฉะนั้น การที่บุคคลจะมาเกิดเป็นมนุษย์ได้นั้น เมื่อชาติก่อนจะต้องรักษาศีล 5 เหมือนนางนกกระยางสุชาดา จะเห็นได้ว่า ในปัจจุบัน จะหาคนที่รักษาศีล 5 ก็ได้ยาก เพราะเหตุนี้พระพุทธเจ้าจึงทรงตรัสว่า การได้เป็นมนุษย์เป็นของยาก ดังนี้ ขอให้คิดว่า
1. ศีล 5 พาไปมนุษย์ ไม่บริสุทธิ์ไปอบาย มนุษย์จึงเป็นยาก เพราะส่วนมากไม่อยากไป
2. บุญลาภดี บารมีจะเด่น ถ้าทำดีคนไม่เห็น จะได้เด่นในทางบุญ