โดย พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทัตตชีโว)
เรียบเรียงจากรายการหลวงพ่อตอบปัญหา ทาง DMC
คำถาม: การนั่งสมาธิ หากเจอปัญหา เช่น เสียงรบกวนต่างๆ ทำให้ใจฟุ้งซ่าน จะแก้ไขอย่างไรดีครับ ?
คำตอบ: ขอให้ใช้สโลแกน หรือถือคติสั้นๆ ว่า
๑. หลบ
๒. ทน
๓. ไม่โต้ตอบ ถือว่าเป็น “กรรมเก่า”
ก็อยู่ในความพิจารณาว่าเราอยู่ในโลกที่ต้องทนอย่างนี้ เราเองก็จงระมัดระวัง ไม่ไปรบกวนคนอื่นเขา ถ้าเราเคยรบกวนเขามาเหมือนกัน ก็จงพิจารณาทำตัวเป็น “เสือสำนึกบาป” ว่าเราคงเคยรบกวนคนอื่นเขามาเหมือนกัน
นั่งสมาธิแล้วเจอปัญหาเสียงรบกวน ทำให้ใจฟุ้งซ่าน จะแก้ไขอย่างไรดี
เมื่อมีอะไรเกิดขึ้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนว่า ขนฺตี ปรมํ ตโป ตีติกฺขา ความอดทน คือความทนทานเป็นตบะอย่างยิ่ง คือให้อดทน แล้วใช้ปัญญาพิจารณาแก้ไขกันต่อไป
ถ้าขาดความอดทน เรื่องอื่นก็ไม่ต้องพูด เพราะถึงจะมีปัญญาขนาดไหน เขาก็ไม่สามารถใช้ปัญญาได้หรอกนะ
คำถาม: ฝึกสมาธิเห็นแต่เพียงจุดใสหลายครั้ง ถ้าจะกำหนดจุดใสนั้นแทนดวงแก้ว ได้เลยหรือไม่ ?
คำตอบ: เวลานั่งสมาธิเรากำหนดเป็นองค์พระหรือดวงแก้วก็ได้ ตามแต่จะถนัด เมื่อกำหนดเป็นอย่างนั้นแล้ว พอใจนิ่ง ก็เกิดจุดใสๆ ถ้าสมมุติเป็นจุดใสลอยอยู่ข้างหน้าเหมือนดาวมากขึ้น ก็ขอบอกว่าวอย่าไปสนใจ ให้ลืมไปเลย เอาใจไปจรดนิ่งๆ ที่กลางท้องต่อไป ยกเว้นแต่จุดใสๆ นั้นไปปรากฏอยู่ที่กลางท้อง อยู่ที่ศูนย์กลางกายพอดี
เวลานั่งสมาธิเรากำหนดเป็นองค์พระหรือดวงแก้วก็ได้
ถ้าอย่างนั้นก็มองที่จุดใสนิ่งๆ มองไปเรื่อยๆ มันจะเกิดอะไรขึ้นก็ช่างมัน มาถึงจุดนี้ แม้คำว่าสัมมา อะระหัง ก็ไม่ต้องภาวนา เห็นอะไรก็ไม่ต้องตื่นเต้น ทำใจเย็นๆ เรื่อยไป แล้วจะดีเอง
คำถาม: ขอกราบเรียนถามหลวงพ่อว่า ธรรมกายคืออะไร เห็นธรรมกายสว่างชัดเจนเป็นอย่างไร ?
คำตอบ: ธรรมกาย คือกายภายในของเราที่เกิดขึ้นจากการกลั่นใจด้วยธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งธรรมอันนั้น คือมรรคที่ประกอบด้วยองค์ ๘ ตั้งแต่
๑. สัมมาทิฏฐิ มีความเห็นถูกต้องร่องรอยว่า ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เป็นต้น แล้วก็ตั้งใจทำแต่ความดี อย่างนี้เป็นองค์ประกอบที่ ๑
๒. สัมมาสังกัปโป คือความคิดชอบ เช่น คิดจะออกจากกาม คิดจะออกจากความพยาบาท คิดจะออกจากความเบียดเบียนกัน มีแต่ความคิดดีๆ มีแต่ความคิดสร้างสรรค์ นี้เป็นองค์ประกอบที่ ๒
๓. สัมมาวาจา พูดแต่คำที่ดีๆ คำโกหกพกลม คำหยาบ คำส่อเสียด คำเพ้อเจ้อ ไม่พูด นี่เป็นองค์ประกอบอันที่ ๓
๔. สัมมากัมมันตา การงานชอบ เอาเบื้องต้นๆ นะ ลึกๆ ยังไม่พูด ก็มีตั้งแต่ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ลักทรัพย์ ไม่เจ้าชู้ เหล่านี้เป็นการงานชอบ
๕. สัมมาอาชีวะ มีอาชีพชอบ คือมีอาชีพบริสุทธิ์และสุจริต เป็นอาชีพที่ไม่เบียดเบียนใคร คือแม้ไม่คดโกงใครอยู่แล้ว ก็ต้องไม่เบียดเบียนใครด้วย บางคนไม่คดโกง แต่ฉันมีอาชีพขายอาวุธ ฉันมีอาชีพค้าทาส เป็นต้น อย่างนี้เป็นอาชีพสุจริต แต่ไม่บริสุทธิ์ ถ้าสัมมาอาชีวะละก็อาชีพนั้นต้องทั้งบริสุทธิ์และสุจริต นี้เป็นองค์ประกอบที่ ๕
๖. สัมมาวายามะ มีความเพียรที่จะละความชั่ว และเพียรที่จะทำความดีให้ยิ่งๆ ขึ้นไป นี้เป็นองค์ประกอบที่ ๖
๗. สัมมาสติ มีใจระลึกชอบ คือสติดี ไม่เผลอไผล ไม่ปล่อยใจให้แล่นไปที่อื่น ให้ใจอยู่ภายในตัว
๘. สัมมาสมาธิ มีใจตั้งมั่น ทั้ง ๘ ประการนี้ พอฝึกมากเข้าๆ จนครบได้ส่วนดี ก็จะกลั่นให้เกิดเป็นธรรมกายขึ้นในตัว แล้วเราได้อาศัยธรรมกายนั้น สำหรับพิจารณาอริยสัจ ๔ ปราบกิเลสให้หมดไปได้ ตามลำดับๆ
เพราะฉะนั้น ธรรมกายก็คือ “กายแห่งการตรัสรู้ธรรม” ค่อยๆ ฝึกไป ต่างคนต่างทำเอง ไม่มีใครสามารถเสกให้ใครได้ธรรมกายหรอกนะ
ธรรมกาย คือกายภายในของเราที่เกิดขึ้นจากการกลั่นใจด้วยธรรม
ส่วนเห็นธรรมกายชัดเจนน่ะ เห็นอย่างไร คุณโยมทำมรรคมีองค์ ๘ ให้ครบ แล้วจะรู้เองว่าเห็นชัดนั้นเห็นอย่างไร จะให้บอกว่าเห็นอย่างไรนี่ อธิบายยากเหมือนคนไม่เคยกินพริก บอกว่าพริกเผ็ดอย่างไร บอกเท่าไรๆ คนฟังก็ไม่รู้สึกเผ็ด เพราะฉะนั้นไม่รู้จะบอกว่าอย่างไร จริงๆ นะ
คำถาม: หนูนั่งสมาธิแล้วเห็นลูกแก้วแต่ลูกแก้วอยู่ข้างนอก หนูพยายามเอาเข้าในท้องก็เข้าไม่ได้เลยเจ้าค่ะ ลูกแก้วไม่ยอมหยุดนิ่งเลย แต่ก็ใส เคลื่อนที่เร็วมาก พอพยายามตามก็จะหายไป ทำอย่างไรหนูจะเอาเข้าในท้องได้เจ้าคะ ?
คำตอบ: คุณหนู เวลาเราเอาเบ็ดไปเกี่ยวเหยื่อตกปลาโยนลงไปในน้ำเราบังคับให้ปลาฮุบเหยื่อได้ไหม? ไม่ได้ เราต้องทำอย่างไร เราทำได้แค่นั่งถือคันเบ็ดนิ่งๆ ประคองเอาไว้ เมื่อไรปลามาฮุบ เมื่อนั้นคอยตวัดเบ็ด เช่นกัน ดวงแก้วที่หนูเห็นนั้น ถ้ามันไม่เข้ามาอยู่ในกลางท้องมันจะอยู่ตรงไหน ?
ส่วนมากผู้หญิงมักเห็นปรากฏอยู่หัวตาซ้าย ลอยวืดไปวืดมา ถ้าผู้ชายจะเริ่มปรากฏจากหัวตาข้างขวา ลอยวืดไปวืดมาเหมือนกัน บางทีก็หมุนเป็นวางอยู่ข้างหน้า มันจะเป็นอย่างไร ไม่ต้องไปสนใจเอาใจจรดนิ่งๆ ที่กลางท้อง ทำใจสบายๆ คิดว่าวันนี้จะมาก็มา ถ้าไม่มา จะไปไหนก็เชิญ ฉันจะรออยู่ที่กลางท้องนี่แหล่ะ
วันนี้ไม่มา พรุ่งนี้มันก็มา พรุ่งนี้ไม่มา อาทิตย์หน้ามันก็มา อาทิตย์หน้าไม่มา เดือนหน้ามันก็มา เดือนหน้าไม่มา ปีหน้ามันก็มา ปีหน้าไม่มาชาติหน้าคงมาเอง วางใจให้ได้อย่างนี้ ทำใจเย็นๆ อย่าใจร้อน ถ้าใจร้อนที่เห็นจะหาย ยิ่งจ้องเดี๋ยวหายเลย จ้องเมื่อไร หายเมื่อนั้น
ให้ทำใจรออยู่ที่ศูนย์กลางกายแล้วดวงแก้วจะไปปรากฎอยู่ที่นั่น
ให้ทำใจรออยู่ที่ศูนย์กลางกาย เหมือนกับคนตกปลาประคองเบ็ดเอาไว้ ปลาฮุบเหยื่อเมื่อไรค่อยตวัด เราบังคับปลาในน้ำให้มาฮุบเหยื่อไม่ได้ฉันใด เราก็บังคับให้นิมิตดวงแก้วเข้าข้าในไม่ได้ฉันนั้น เราทำได้แต่รอ แล้วไม่ต้องไปจ้อง ไม่ต้องสนใจ รออยู่อย่างนั้น จนกว่าจะมาเอง