วันไหว้ครู ประเพณีการไหว้ครู รวมทุกกิจกรรมวันไหว้ครู
วันไหว้ครู ประเพณีการไหว้ครู รวมทุกกิจกรรมวันไหว้ครู
วันไหว้ครู
วันไหว้ครู เป็นกิจกรรมหนึ่งที่สถาบันการศึกษาทุกระดับทุกแห่งจัดขึ้นในช่วงต้น ๆ ของปีการศึกษา สะท้อนถึงคุณค่าทางจิตใจของคนไทย
- สะท้อนถึงความผูกพันใกล้ชิดระหว่างครูกับศิษย์
- สะท้อนให้เห็นถึงความกตัญญูรู้คุณของสังคมไทยต่อผู้มีพระคุณ
- สะท้อนให้เห็นถึงความรัก ความเมตตา ของครูต่อศิกษย์
- สะท้อนถึงความละเอียดอ่อนทางจิตใจ
- แฝงสาระที่เป็นคติธรรมสอนใจมากมาย
วันไหว้ครู เป็นวันที่นักเรียนจะได้แสดงคุณธรรมในจิตใจ คือไหว้ครู คำว่า ไหว้ครู นั้น เป็นถ้อยคำธรรมดาสามัญที่เข้าใจกันอยู่ และทราบถึงความหมายกันเป็นอย่างดี แต่ก็จะขอขยายความคำว่า ไหว้ครู เพื่อประกอบความรู้และประดับสติปัญญาตามสมควร
ไหว้ครู เป็นคำไทย 2 คำ นำมาเชื่อมกัน คือคำว่า ไหว้ กับคำว่า ครู แต่ละคำมีความหมายอยู่ในตัว คำว่า ไหว้ ก็หมายถึงการแสดงสัมมาคารวะ การบูชา การแสดงความนับถือ การแสดงความเทิดทูน นี่เรียกว่า ไหว้ เป็นคำกิริยาที่ใช้กันเป็นประเพณีนิยมของไทย และในบางกรณีคำนี้ ก็ย่อมจะกินความคลุมไปถึง กราบซึ่งในความหมายว่ายอมตนลงราบคาบด้วย เพราะฉะนั้นไหว้ก็ดีกราบก็ดี รวมอยู่ในความหมายอันเดียวกัน คือ แสดง ความยกย่อง แสดงอาการเชิดชูบูชานับถือ
ประเพณีการไหว้ครูถือเป็นเอกลักษณ์ทางประเพณีอันดีงามของชาวไทย ที่ศิษย์ให้ความเคารพเทิดทูนคุณครูบาอาจารย์ ผู้ถ่ายทอดสรรพวิชาความรู้ให้กับศิษย์ ด้วยความรัก ความเมตตา และปรารถนาดี ครูจึงเป็นบุคคลที่มีความส าคัญ มีคุณค่าต่อประเทศชาติ เพราะในอดีตกาล หนังสือหรือสื่อการเรียนการสอน ยังไม่มีแพร่หลาย ดังนั้นความรู้จากแหล่งเดียวที่ศิษย์จะได้รับคือความรู้จากบุคคลผู้มีความรู้ ความเชี่ยวชาญซึ่งเราเรียกว่า “ครู” ถึงแม้กาลเวลาจะผ่านไปจวบจนปัจจุบัน เทคโนโลยีมีความเจริญก้าวหน้าขึ้น หนังสือหรือสื่อการเรียนการสอนมีแพร่หลายแล้วก็ตาม คนไทยยังคงให้ความสำคัญกับครูอยู่จนถึงปัจจุบันด้วยเพราะเหตุผลที่ว่า ความรู้ที่ถ่ายทอดจากบุคคล เป็นความรู้ที่เป็นทักษะเฉพาะ เป็นเทคนิคพิเศษที่เกิดจากการสั่งสมความรู้ ประสบการณ์และการปฏิบัติจนเชี่ยวชาญ ที่ไม่สามารถถ่ายทอดด้วยตัวหนังสือหรือสื่อใด ๆ ได้ และที่สำคัญคนไทยยังคงให้ความส าคัญกับครู จนเปรียบครูเป็นเสมือนแม่คนที่ 2 ของศิษย์ เพราะศิษย์ที่ประสบความสำเร็จได้ ด้วยเพราะมีแม่เป็นผู้ให้กำเนิด มีครูเป็นผู้ให้ความรู้ ความคิด สติปัญญาชี้ทางสว่างให้กับชีวิตนั่นเอง ประเพณีการไหว้ครูจึงยังคงสืบทอดต่อมาจนกระทั่งทุกวันนี้
ประเพณีการไหว้ครูที่ยังคงสืบทอดปฏิบัติต่อกันมา และมีรูปแบบการปฏิบัติที่ชัดเจนในปัจจุบัน คือ การไหว้ครูในสถานศึกษา ตั้งแต่ระดับอนุบาล จนกระทั่งถึงระดับอุดมศึกษา การไหว้ครูในพิธีไหว้ครูสำหรับนักแสดง การไหว้ครูดนตรีไทย และการไหว้ครูมวยไทย ความส าเร็จจะบังเกิดแก่ศิษย์ทุกคนที่ได้ไหว้ครูด้วยเพราะศิษย์ได้แสดงถึงความกตัญญูกตเวทิตาคุณต่อครู ดังนั้นสถานศึกษาทุกแห่งจึงจัดพิธีไหว้ครูเพื่อให้ลูกศิษย์ได้แสดงความเคารพในช่วงเปิดภาคการศึกษาของทุกปีการศึกษา และในส่วนของนักแสดงไม่ว่าจะเป็นการแสดงพื้นบ้านของไทย นาฏศิลป์และดุริยางค์ หรือการแสดงสมัยใหม่ เช่น การแสดงละครหรือภาพยนตร์ ยังคงยึดมั่นสืบทอดประเพณีการไหว้ครู จะเห็นได้ว่าก่อนการแสดงใด ๆ ผู้แสดงต้องประกอบพิธีไหว้ครูเพื่อความเป็นสิริมงคล หรือจัดพิธีไหว้ครูสำหรับนักแสดงที่เรียกว่าพิธีครอบครู เป็นประจำทุกปี ส่วนการไหว้ครูมวยไทยนั้น จะเห็นว่าก่อนการชกมวยไทยทุกครั้ง นักมวยต้องไหว้ครูด้วยลีลาอันสวยงาม
วันไหว้ครู ประเพณีการไหว้ครู รวมทุกกิจกรรมวันไหว้ครู
ความหมายของวันไหว้ครู
ความหมายของการไหว้ครูการไหว้ครู คือ การที่ศิษย์แสดงความเคารพ ยอมรับนับถือเป็นครูบาอาจารย์อย่างจริงใจว่าท่านเพียบพร้อมด้วยคุณธรรมความรู้ ศิษย์ในฐานะผู้สืบทอดมรดกทางวิชาการจึงพร้อมใจกันปวารณาตนรับการถ่ายทอดวิชาความรู้ด้วยความวิริยะ อุตสาหะ มานะ อดทน เพื่อให้บรรลุเป้าหมายปลายทางของการศึกษาตามที่ตั้งใจไว้
จากความหมายดังกล่าว การไหว้ครู จึงเป็นเสมือนการแสดงความกตัญญูกตเวทิตาคุณ ต่อครูผู้มีพระคุณ ซึ่งในวัฒนธรรมไทยได้ให้ความสำคัญกับคุณธรรมข้อนี้เป็นอย่างสูงเนื่องจากเป็นการแสดงถึงการรู้จักบุญคุณของผู้ให้ความรู้ และผู้ที่รู้จักการตอบแทนบุญคุณนั้นจะเป็นผู้ที่เจริญรุ่งเรืองในชีวิต หากเปรียบเสมือนการอ้างอิงทางวิชาการ การไหว้ครูจึงเป็นเสมือนการอ้างอิงถึงบุคคลที่เราได้รับความรู้มาเพื่อแสดงถึงความเคารพในทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งจะเห็นได้ว่าคนไทยได้ให้ความสำคัญกับทรัพย์สินทางปัญญามาเป็นเวลาช้านาน
วันที่นิยมประกอบการไหว้ครูวันที่นิยมประกอบการไหว้ครู ในสถานศึกษานิยมใช้วันพฤหัสบดีซึ่งตรงกับการไหว้ครูในพิธีไหว้ครูส าหรับการแสดงของไทย กำหนดว่าให้กระทำพิธีเฉพาะในวันพฤหัสบดีเท่านั้นอาจจะได้รับอิทธิพลมาจากพวกพราหมณ์ เพราะพราหมณ์นับถือเทพเจ้าตามพฤหัสบดีเป็นเทพฤทธิ์ในฐานะปุโรหิตาจารย์ที่เคารพนับถือของพระอินทร์และเทวดาอื่น ๆ จึงนิยมไหว้ครูกันวันนี้ แต่ก่อนถือเป็นธรรมเนียมวันที่จะนำเด็กไปฝากเรียนต้องเป็นวันพฤหัสบดี นับเป็นวันดี มีมงคลสำหรับเด็ก เพราะพระพฤหัสบดีเป็นครูของเทวดาดังนั้นจะเห็นได้ว่า สถานศึกษาทุกแห่งจะประกอบการไหว้ครูในวันพฤหัสบดี ซึ่งมักนิยมจัดในช่วงเดือนแรกของการเปิดภาคการศึกษาในแต่ละปีการศึกษา คือในช่วงเดือนมิถุนายน ซึ่งจะตรงกับวันพฤหัสบดี ในสัปดาห์ใดนั้น แล้วแต่ความสะดวก และความพร้อมของแต่ละสถานศึกษาเป็นสำคัญ
บทสวดปาเจราบูชาครู
(ผู้นำสวด) ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา
สวดทำนองสรภัญญะ
สวดพร้อมกัน ข้าขอประณตน้อมสักการ บูรพาคณาจารย์
ผู้กอรปประโยชน์ศึกษา
ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา อบรมจริยา
แก่ข้าในกาลปัจจุบัน
ข้าขอเคารพอภิวันท์ ระลึกคุณอนันต์
ด้วยใจนิยมบูชา
ขอเดชกตเวทิตา อีกวิริยะพา
ปัญญาให้เกิดแตกฉาน
ศึกษาสำเร็จทุกประการ อายุยืนนาน
อยู่ในศีลธรรมอันดี
ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี ประโยชน์ทวี
แก่ชาติและประเทศไทยเทอญฯ
(ผู้นำสวด) ปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง
สวดพร้อมกัน ข้าขอประณตน้อมสักการ บูรพาคณาจารย์
ผู้กอรปประโยชน์ศึกษา
ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา อบรมจริยา
แก่ข้าในกาลปัจจุบัน
ข้าขอเคารพอภิวันท์ ระลึกคุณอนันต์
ด้วยใจนิยมบูชา
ขอเดชกตเวทิตา อีกวิริยะพา
ปัญญาให้เกิดแตกฉาน
ศึกษาสำเร็จทุกประการ อายุยืนนาน
อยู่ในศีลธรรมอันดี
ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี ประโยชน์ทวี
แก่ชาติและประเทศไทยเทอญฯ
(ผู้นำสวด) ปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง
ความหมาย
ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา แปลว่า ครูอาจารย์เป็นผู้ทรงคุณอันประเสริฐยิ่ง เป็นผู้พร่ำสอนศิลปวิทยากร
ปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง แปลว่า ข้าพเจ้าขอนอบน้อมเหล่านั้น ผู้ให้โอวาท ผู้ทำให้ปัญญาเจริญ ข้าพเจ้าขอกราบไหว้ครู อาจารย์เหล่านั้น ด้วยความเคารพ
เพลงพระคุณของครู
บทความที่เกี่ยวข้องกับพานไหว้ครู ตัวอย่างพานไหว้ครู วิธีทำพานไหว้วันครู
Desktop Version
