สมาธิ คือการที่ใจตั้งมั่นเป็นอารมณ์เดียวอย่างต่อเนื่อง หรือการที่ใจสงบหยุดนิ่งแน่แน่วเป็นหนึ่งเดียวกัน ในเนื้อหาบทเรื่องสมาธินี้ เราจะได้มาเรียนรู้เกี่ยวกับเรื่อง สมาธิเบื้องต้น ตั้งแต่ทำความเข้าใจเกี่ยวกับสมาธิ วิธีการนั่งสมาธิ วิธีการวางใจ อุปสรรคต่างๆในการนั่งสมาธิ ประสบการณ์ภายใน ผลการปฏิบัติสมาธิ และทำอย่างไรให้เราสามารถปฏิบัติสมาธิได้ก้าวหน้า ส่วนในวันนี้ เบื้องต้น เรามาทำความรู้จักกับคำว่าสมาธิกันก่อน
เคยสังเกตไหมว่า ในบางครั้งหรือหลายๆ ครั้ง ขณะที่ร่างกายเรามีความสุข ทั้งสุขภาพแข็งแรง กินอาหารอร่อย ฟังเพลงเพราะๆ ดูหนังสนุกๆ เรียกว่าความสุขทางร่างกายนั้นสมบูรณ์พร้อมทุกอย่าง แต่ขณะกำลังมีความสุขทางร่างกายนั้น จิตใจของเรากลับรู้สึกกังวล เครียด กลุ้ม เป็นทุกข์ เซ็ง หรือไม่ได้มีความสุขไปตามร่างกายของเราเลย หรือแม้แต่บางครั้ง เรากำลังสนุกๆกับกลุ่มเพื่อนในงานปารตี้ บางครั้งเราก็รู้สึกเศร้า เพราะถูกเพื่อนล้อเล่นบ้าง ว่ากล่าวแรงๆ บ้าง ทำให้เราไม่สนุกไปกับงานปาร์ตี้นั้นเลย
นี่แสดงให้เห็นว่า จริงๆ แล้วตัวเราเองประกอบด้วยสองส่วน คือ ร่างกาย กับ จิตใจ ร่างกายก็คืออวัยวะต่างๆ แขนขา ลูกตา ผิวหนัง มาประกอบกันเป็นร่างกาย ส่วนจิตใจก็คือ ความเห็น ความรู้สึก ความคิด หรือความทรงจำต่างๆ
ต้องยอมรับอย่างหนึ่งว่า ทุกๆ คนในโลกนี้ ไม่มีใครเลยที่อยากเป็นทุกข์ทั้งทางร่างกายและจิตใจ ทุกคนอยากแข็งแรง อยากมีความสุข การดูหนัง ฟังเพลง ทานอาหารอร่อยๆ นั่นเป็นความสุขความสงบที่แท้จริงไหม ทำไมในเมื่อร่างกายสมบูรณ์เพียบพร้อม แต่จิตใจกลับรู้สึกไม่ได้รู้สึกไปตามนั้น
นั่นคือ เราสามารถฝึกฝกใจของเราได้ โดยเมื่อมีความทุกข์ใจหรือเรื่องไม่สบายใจเข้ามากระทบใจ แต่เราสามารถทำจิตใจของเราให้ไม่ได้หวั่นไวไปตามความทุกข์เหล่านั้นได้ การฝึกฝนใจของเราหรือสมาธินี้เอง จึงคือคำตอบของความสงบภายในใจ และคือคำตอบของสุขที่แท้จริงอีกด้วย
เคยสังเกตไหมว่า ในบางครั้งหรือหลายๆ ครั้ง ขณะที่ร่างกายเรามีความสุข ทั้งสุขภาพแข็งแรง กินอาหารอร่อย ฟังเพลงเพราะๆ ดูหนังสนุกๆ เรียกว่าความสุขทางร่างกายนั้นสมบูรณ์พร้อมทุกอย่าง แต่ขณะกำลังมีความสุขทางร่างกายนั้น จิตใจของเรากลับรู้สึกกังวล เครียด กลุ้ม เป็นทุกข์ เซ็ง หรือไม่ได้มีความสุขไปตามร่างกายของเราเลย หรือแม้แต่บางครั้ง เรากำลังสนุกๆกับกลุ่มเพื่อนในงานปารตี้ บางครั้งเราก็รู้สึกเศร้า เพราะถูกเพื่อนล้อเล่นบ้าง ว่ากล่าวแรงๆ บ้าง ทำให้เราไม่สนุกไปกับงานปาร์ตี้นั้นเลย
นี่แสดงให้เห็นว่า จริงๆ แล้วตัวเราเองประกอบด้วยสองส่วน คือ ร่างกาย กับ จิตใจ ร่างกายก็คืออวัยวะต่างๆ แขนขา ลูกตา ผิวหนัง มาประกอบกันเป็นร่างกาย ส่วนจิตใจก็คือ ความเห็น ความรู้สึก ความคิด หรือความทรงจำต่างๆ
ต้องยอมรับอย่างหนึ่งว่า ทุกๆ คนในโลกนี้ ไม่มีใครเลยที่อยากเป็นทุกข์ทั้งทางร่างกายและจิตใจ ทุกคนอยากแข็งแรง อยากมีความสุข การดูหนัง ฟังเพลง ทานอาหารอร่อยๆ นั่นเป็นความสุขความสงบที่แท้จริงไหม ทำไมในเมื่อร่างกายสมบูรณ์เพียบพร้อม แต่จิตใจกลับรู้สึกไม่ได้รู้สึกไปตามนั้น
นั่นคือ เราสามารถฝึกฝกใจของเราได้ โดยเมื่อมีความทุกข์ใจหรือเรื่องไม่สบายใจเข้ามากระทบใจ แต่เราสามารถทำจิตใจของเราให้ไม่ได้หวั่นไวไปตามความทุกข์เหล่านั้นได้ การฝึกฝนใจของเราหรือสมาธินี้เอง จึงคือคำตอบของความสงบภายในใจ และคือคำตอบของสุขที่แท้จริงอีกด้วย
สมาธิทำให้คุณสามารถควบคุมจิตใจของคุณได้ ให้ไม่โกรธเคือง หงุดหงิด หรือน้อยใจได้
การนั่งสมาธิ
สมาธิ ก็คือ การที่ใจตั้งมั่นเป็นอารมณ์เดียวอย่างต่อเนื่อง หรือการที่ใจสงบหยุดนิ่งแน่แน่วเป็นหนึ่งเดียวกัน เมื่อใจหยุดนิ่งแล้วใจจะไม่สนใจในเรื่องอื่นๆที่เศร้าหมองที่เข้ากระทบใจ เมื่อใจหยุดนิ่งนานเข้าใจจะมีแต่ความบริสุทธิ์ ผ่องใส จนกระทั่งสามารถสัมผัสและมองเห็นความผ่องใสในของตัวเองได้ ซึ่งความสงบความบริสุทธิ์นี้เอง ทำให้เกิดกำลังใจ เกิดกำลังสติปัญญา ในการดำเนินชีวิต และความบริสุทธิ์นี้ก็นำมาซึ่งความสุขที่แท้จริงให้กับเราอีกด้วย
สมาธิก็คือความตั้งมั่นของใจนั่นเอง สมาธิเป็นสิ่งสากล ที่ใครๆก็สามารถทำได้ ไม่จำกัดเฉพาะพระ นักบวช ชาวพุทธ หรือผู้เคร่งในศาสนาเท่านั้น แต่สมาธินั้นเป็นของกลางๆ ที่ใครๆ ก็สามาถปฏิบัติและฝึกฝนได้ และคุณก็สามารถทำได้ด้วย
สมาธินั่นสามารถฝึกฝนได้ในทุกอริยาบถ สังเกตว่าเวลาเราอ่านหนังสือใจเราก็จะเป็นสมาธิ แต่ถ้าเราอยากให้ใจเราเป็นสมาธิมากขึ้น เราก็สามารถที่จะฝึกฝนได้ และการฝึกฝนนั้นก็สามารถทำได้ทั้งนั่ง นอน ยืน เดิน กินข้าว อาบน้ำ และในทุกๆช่วงเวลา
การฝึกสมาธิยังช่วยทำให้ชีวิตของคุณ ไม่ว่าจะเป็น เวลาทำงาน อ่านหนังสือ ทานอาหาร ดูทีวี คุณสามารถมีใจจดจ่อกับเรื่องนั้นๆ ได้ดีขึ้น สมาธิยังทำให้คุณสามารถควบคุมจิตใจของคุณได้ ให้ไม่โกรธเคือง หงุดหงิด หรือน้อยใจได้ และหากคุณฝึกสมาธิมากๆแล้ว สมาธิก็จะทำให้คุณมีความสุขจากความสงบความบริสุทธิ์ของใจ ใจของคุณจะคิดแต่เรื่องดีๆ พูดแต่เรื่องดีๆ ทำแต่เรื่องดีๆ และถ้าทุกๆคนในโลกพร้อมใจกันทำสมาธิจนได้พบกับความสุขความสงบแล้ว สันติภาพที่แท้จริงก็จะเกิดขึ้น โลกจะไม่มีการเข่นฆ่ากัน ไม่มีสงคราม จะเป็นโลกที่มีแต่ความสงบสุขด้วยความสุขจากสมาธิ
สมาธิก็คือความตั้งมั่นของใจนั่นเอง สมาธิเป็นสิ่งสากล ที่ใครๆก็สามารถทำได้ ไม่จำกัดเฉพาะพระ นักบวช ชาวพุทธ หรือผู้เคร่งในศาสนาเท่านั้น แต่สมาธินั้นเป็นของกลางๆ ที่ใครๆ ก็สามาถปฏิบัติและฝึกฝนได้ และคุณก็สามารถทำได้ด้วย
สมาธินั่นสามารถฝึกฝนได้ในทุกอริยาบถ สังเกตว่าเวลาเราอ่านหนังสือใจเราก็จะเป็นสมาธิ แต่ถ้าเราอยากให้ใจเราเป็นสมาธิมากขึ้น เราก็สามารถที่จะฝึกฝนได้ และการฝึกฝนนั้นก็สามารถทำได้ทั้งนั่ง นอน ยืน เดิน กินข้าว อาบน้ำ และในทุกๆช่วงเวลา
การฝึกสมาธิยังช่วยทำให้ชีวิตของคุณ ไม่ว่าจะเป็น เวลาทำงาน อ่านหนังสือ ทานอาหาร ดูทีวี คุณสามารถมีใจจดจ่อกับเรื่องนั้นๆ ได้ดีขึ้น สมาธิยังทำให้คุณสามารถควบคุมจิตใจของคุณได้ ให้ไม่โกรธเคือง หงุดหงิด หรือน้อยใจได้ และหากคุณฝึกสมาธิมากๆแล้ว สมาธิก็จะทำให้คุณมีความสุขจากความสงบความบริสุทธิ์ของใจ ใจของคุณจะคิดแต่เรื่องดีๆ พูดแต่เรื่องดีๆ ทำแต่เรื่องดีๆ และถ้าทุกๆคนในโลกพร้อมใจกันทำสมาธิจนได้พบกับความสุขความสงบแล้ว สันติภาพที่แท้จริงก็จะเกิดขึ้น โลกจะไม่มีการเข่นฆ่ากัน ไม่มีสงคราม จะเป็นโลกที่มีแต่ความสงบสุขด้วยความสุขจากสมาธิ
ได้ทำความเข้าใจเกี่ยวกับสมาธิเบื้องต้นแล้ว คุณพร้อมที่จะเริ่มนั่ง สมาธิหรือยัง ? ในบทต่อไป เราจะมาเริ่มนั่งสมาธิกัน สำหรับวันนี้ สวัสดี
Desktop Version
