View this page in: English
พุทธสุภาษิต
พุทธสุภาษิต
เรื่อง หลักเกณฑ์เลือกเฟ้นคน
จากหนังสือ พุทธภาษิตสะกิดใจ เล่มที่ ๓
มตฺตญฺญุตา สทา สาธุ
"การรู้จักประมาณ ยังประโยชน์ให้สำเร็จทุกเมื่อ"
"การรู้จักประมาณ ยังประโยชน์ให้สำเร็จทุกเมื่อ"
พุทธศาสนสุภาษิต
การรู้จักประมาณ หมายความว่า การรู้จักความพอดีบุคคลที่รู้จักประมาณ ย่อมจะไม่ทำสิ่งใดให้เกินความพอดี หรือย่อหย่อนจนเกินไป มีการใช้จ่ายให้พอแก่ฐานะ ทำงานตามกำลังของตน และลงทุนตามกำลังทรัพย์ ที่พอจะหาได้
การทำงาน นอกจากจะรู้จักประมาณแล้ว ยังจะต้องรู้จักกาลเวลาและสถานที่ เช่น เวลาไหนเหมาะสมที่จะค้าขายอะไรฤดูไหนควรปลูกพืชอะไร ราคาจึกจะดี และสถานที่ตรงไหนเหมาะสมกับการทำงานอย่างนี้ การรู้จักประมาณอย่างนี้ การงานจะสำเร็จผลได้ดี
ผู้เฒ่าผู้แก่ในสมัยโบราณ ชอบพูดยกย่องคนดีว่า "เด็กคนนี้มันดี ไม่กิน ไม่เล่น ขยันทำงาน" ถ้ามีชายหนุ่มจะไปขอลูกสาวใคร จะต้องผ่านการคัดเลือกก่อน หลักการคัดเลือกมี ๓ อย่าง คือ ไม่กิน -ไม่เล่น - ขยันทำงาน ถ้าใครมีสมบัติครบ ๓ ประการ ทางฝ่ายของหญิงก็จะตอบตกลง และไปสู่ขอกันตามประเพณี นี้เป็นหลักการคัดเลือกคนในสมัยนั้น
หลักความจริงมีอยู่ว่า คนที่ทำให้ครอบครัวยากจนนั้น มาจาก กิน - เล่น - เกียจคร้าน บางทีเขาเรียกว่า คนชาวเกราะ คือชอบเกราะคนอื่นเขากิน
พระพุทธเจ้าทรงตรัสเตือนว่า บุคคลจะต้องรู้จักประมาณหมายความว่า ถ้าเป็นคนจน ก็จะต้องรู้จักประหยัด อดทนอดออม ไม่ควรจะไปกินอาหารที่แพงเกินฐานะ ตามคลับตามบาร์ เมื่อเผลอเข้าไป ก็อดไม่ได้ที่จะต้องเมาสุรา เมื่อเมาสุราก็จะต้องไปต่อนารี ดีไม่ดีก็จะพาเข้าบ่อนการพนันอีก กว่าจะกลับถึงบ้านก็ดึกดื่นเที่ยงคืน ตอนเช้าก็นอนตื่นสาย เมื่อตื่นมาแล้วก็เพลียไม่อยากทำงาน พอตกเย็นไปเข้าบาร์อีก เป็นอย่างนี้ตลอดไป กลายเป็นคนติดอบายมุขไปในที่สุด
เพราะฉะนั้น การรู้จักประมาณในทุกๆสิ่ง สามารถจะยังประโยชน์ให้สำเร็จได้ และการงานนั้นก็จะไม่ผิดพลาดล้มเหลวเพราะนี้ เป็นหลักการมัชฌิมาปฎิปทาที่ถูกต้อง ขอให้คิดว่า
การทำงาน นอกจากจะรู้จักประมาณแล้ว ยังจะต้องรู้จักกาลเวลาและสถานที่ เช่น เวลาไหนเหมาะสมที่จะค้าขายอะไรฤดูไหนควรปลูกพืชอะไร ราคาจึกจะดี และสถานที่ตรงไหนเหมาะสมกับการทำงานอย่างนี้ การรู้จักประมาณอย่างนี้ การงานจะสำเร็จผลได้ดี
ผู้เฒ่าผู้แก่ในสมัยโบราณ ชอบพูดยกย่องคนดีว่า "เด็กคนนี้มันดี ไม่กิน ไม่เล่น ขยันทำงาน" ถ้ามีชายหนุ่มจะไปขอลูกสาวใคร จะต้องผ่านการคัดเลือกก่อน หลักการคัดเลือกมี ๓ อย่าง คือ ไม่กิน -ไม่เล่น - ขยันทำงาน ถ้าใครมีสมบัติครบ ๓ ประการ ทางฝ่ายของหญิงก็จะตอบตกลง และไปสู่ขอกันตามประเพณี นี้เป็นหลักการคัดเลือกคนในสมัยนั้น
หลักความจริงมีอยู่ว่า คนที่ทำให้ครอบครัวยากจนนั้น มาจาก กิน - เล่น - เกียจคร้าน บางทีเขาเรียกว่า คนชาวเกราะ คือชอบเกราะคนอื่นเขากิน
พระพุทธเจ้าทรงตรัสเตือนว่า บุคคลจะต้องรู้จักประมาณหมายความว่า ถ้าเป็นคนจน ก็จะต้องรู้จักประหยัด อดทนอดออม ไม่ควรจะไปกินอาหารที่แพงเกินฐานะ ตามคลับตามบาร์ เมื่อเผลอเข้าไป ก็อดไม่ได้ที่จะต้องเมาสุรา เมื่อเมาสุราก็จะต้องไปต่อนารี ดีไม่ดีก็จะพาเข้าบ่อนการพนันอีก กว่าจะกลับถึงบ้านก็ดึกดื่นเที่ยงคืน ตอนเช้าก็นอนตื่นสาย เมื่อตื่นมาแล้วก็เพลียไม่อยากทำงาน พอตกเย็นไปเข้าบาร์อีก เป็นอย่างนี้ตลอดไป กลายเป็นคนติดอบายมุขไปในที่สุด
เพราะฉะนั้น การรู้จักประมาณในทุกๆสิ่ง สามารถจะยังประโยชน์ให้สำเร็จได้ และการงานนั้นก็จะไม่ผิดพลาดล้มเหลวเพราะนี้ เป็นหลักการมัชฌิมาปฎิปทาที่ถูกต้อง ขอให้คิดว่า
๑. รู้จักประมาณ จะทำการสำเร็จ ทำเศรษกิจพอเพียงหลบเลี่ยงความเท็จ
๒. ไม่กิน ไม่เล่น เป็นงาน เป็นหลักการคนดีถ้าทำได้ด้วย จะช่วยให้มั่งมี
Desktop Version
