ผ้าอาบน้ำฝน ที่มาและความหมายของผ้าอาบน้ำฝน

ผ้าอาบน้ำฝน
ที่มาและความหมายของผ้าอาบน้ำฝน

ความหมายของผ้าอาบน้ำฝน

     ผ้าอาบน้ำฝน คือ ผ้าที่พระสงฆ์ใช้ผลัดเปลี่ยนเวลาสรงน้ำ มีคติเหมือนผ้าขาวม้า เรียกตามคำวัดว่า ผ้าวัสสิกสาฎก

     ผ้าอาบน้ำฝน เป็นผ้าที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้พระสงฆ์ใช้ได้เป็นผืนที่ 4

     นอกเหนือจากผ้าไตรจีวร และทรงอนุญาตให้พระสงฆ์รับถวายได้ก่อนเข้าพรรษา 1 เดือน ที่เรียกว่าผ้าอาบน้ำฝน เพราะเป็นผ้าที่ถวายกันในต้นฤดูฝน และนางวิสาขาเป็นคนแรกที่ได้ถวายผ้าอาบน้ำฝนแด่ พระสงฆ์ จนกลายเป็นธรรมเนียมถึงปัจจุบัน

     ผ้าอาบน้ำฝน มักเรียกเพี้ยนไปว่า ผ้าจำนำพรรษา คงเพราะเข้าใจผิดคิดว่าเป็นผ้าแบบเดียวกัน หรือเพราะมีการถวายก่อนเข้าพรรษาเพียงวันสองวัน จึงเรียกว่าผ้าจำนำพรรษา ทั้งที่เป็นผ้าต่างชนิดกัน (ที่มา : จากหนังสือคำวัด หน้าที่ 615)

ความเป็นมาของการถวายผ้าอาบน้ำฝน

     โดยปกตินางวิสาขา จะกราบทูลอาราธนาพระพุทธองค์พร้อมด้วยภิกษุสงฆ์มาเสวยและฉันภัตตาหารที่บ้านของนางเป็นประจำ เมื่อการจัดเตรียมภัตตาหารเสร็จเรียบร้อยพร้อมแล้ว ก็จะให้สาวใช้ไปกราบทูลอาราธนาพระผู้มีพระภาคและภิกษุสงฆ์ให้เสด็จไปยังบ้านของนาง

     วันหนึ่ง สาวใช้ได้มาตามปกติเหมือนทุกวัน แต่วันนั้นมีฝนตกลงมาพระสงฆ์ทั้งหลาย จึงพากันเปลือยกายอาบน้ำฝน เมื่อสาวใช้มาเห็นเข้าก็ตกใจเพราะความที่ตนมีปัญญาน้อยคิดว่าเป็น นักบวชชีเปลือย จึงรีบกลับไปแจ้งแก่นางวิสาขาว่า"ข้าแต่แม่เจ้า วันนี้ที่วัดไม่มีพระอยู่เลย เห็นมีแต่ชีเปลือยแก้ผ้าอาบน้ำ กันอยู่"

     นางวิสาขาได้ฟังคำบอกเล่าของสาวใช้แล้ว ด้วยความที่นางเป็นพระอริยบุคคลชั้นโสดาบัน เป็นมหาอุบาสิกา เป็นผู้มีปัญญาศรัทธาเลื่อมใส มีความใกล้ชิดกับพระภิกษุสงฆ์ จึงทราบเหตุการณ์โดยตลอดว่า พระบรมศาสดาทรงอนุญาตให้พระภิกษุมีผ้าสำหรับใช้สอยเพียง 3 ผืน คือ ผ้าจีวรสำหรับห่ม ผ้าสังฆาฎิสำหรับห่มซ้อน และผ้าสบงสำหรับนุ่ง ดังนั้น เมื่อเวลาพระภิกษุจะอาบน้ำจึงไม่มีผ้าสำหรับผลัดอาบน้ำ ก็จำเป็นต้องเปลือยกายอาบน้ำ

     นางวิสาขา จึงอาศัยเหตุนี้ เมื่อพระบรมศาสดาเสด็จมาประทับที่บ้าน และเสร็จภัตกิจแล้ว นางวิสาขาจึงได้เข้าไปกราบทูลขอพร เพื่อถวายผ้าอาบน้ำฝนแก่พระภิกษุสงฆ์ พระพุทธองค์ประทานอนุญาต ตามที่ขอนั้น และนางวิสาขาก็เป็นบุคคลแรกที่ได้ถวายผ้าอาบน้ำฝนแก่พระภิกษุสงฆ์

บทความอื่นๆ เกี่ยวผ้าอาบน้ำฝน

คำกล่าวถวายผ้าอาบน้ำฝนผ้าเช็ดตัวและหลอดไฟ

รวมลิงค์ประมวลภาพ พิธีผ้าอาบน้ำฝนปีต่างๆ

ประมวลภาพพิธีถวายกองทุนแสงสว่างและผ้าอาบน้ำฝนวันอาสาฬหบูชา พ.ศ. 2561
ประมวลภาพพิธีถวายกองทุนแสงสว่างและผ้าอาบน้ำฝนวันอาสาฬหบูชา พ.ศ. 2558
ประมวลภาพพิธีถวายกองทุนแสงสว่างและผ้าอาบน้ำฝนวันอาสาฬหบูชา พ.ศ. 2557
ประมวลภาพพิธีถวายกองทุนแสงสว่างและผ้าอาบน้ำฝนวันอาสาฬหบูชา พ.ศ. 2556