หุ่นยนต์ คน แรงงาน

หุ่นยนต์เล่นหมากรุก หุ่นยนต์สัตว์เลี้ยงช่างดูน่ารัก แล้วถ้าหุ่นยนต์เริ่มทำงานแทนคนยังน่ารักอยู่หรือไม่

เรื่อง : พระครูปลัดสุวัฒนโพธิคุณ (สมชาย ฐานวุฑฺโฒ)

จากรายการข้อคิดรอบตัว ออกอากาศทางช่อง DMC

หุ่นยนต์กับปัญญาประดิษฐ์คืออะไร?

หุ่นยนต์คือการใช้เครื่องจักรมาทำงานแทนคน ไม่ว่าเครื่องจักรนั้นจะมีลักษณะหน้าตาคล้ายๆคนหรือไม่คล้ายก็ตาม เครื่องซักผ้าก็เป็นหุ่นยนต์แบบหนึ่ง เพราะทำงานแทนคนไม่ต้องมานั่งซัก ส่วนปัญญาประดิษฐ์ หรือที่เรียกว่า AI ย่อมาจากคำว่า artificial intelligence คำว่าartificial คือ มนุษย์สร้างขึ้น ประดิษฐ์ขึ้น ส่วน intelligence คือ ความฉลาดปัญญา คือความฉลาดที่คนสร้างขึ้น สองอย่างนี้มาประกอบกันทำให้หุ่นยนต์เก่งขึ้นเรื่อยๆ เช่นที่เคยฮือฮามากในสมัยก่อนคือ ไอบีเอ็ม ประดิษฐ์โปรแกรมคอมพิวเตอร์ชื่อ Deep Blue ให้มาเดินหมากรุก แข่งกับแชมป์โลก แล้วปรากฏว่าพิชิตแชมป์โลกได้ คนก็ฮือฮา เพราะคนที่ถือว่าเก่งที่สุดในโลกยังสู้ไม่ได้ แต่เรื่องนี้กลายเป็นเรื่องเด็กๆ ไปแล้วปัจจุบัน แนวโน้มปัญญาประดิษฐ์เก่งขึ้นและทำอะไรได้มากขึ้นเรื่อยๆ แต่มนุษย์เรามีจุดเด่นคือเราทำได้สารพัดเรื่องในคนเดียว ซึ่งปัญญาประดิษฐ์ทำได้ทีละอย่าง เอาสมองกลที่ตัดสินใจแทนคนได้เก่งมากในรถยนต์ไร้คนขับ แล้วมาวินิจฉัยโรค ทำไม่ได้ เพราะวินิจฉัยไม่เป็น ไม่ได้ถูกสร้างมาวินิจฉัยโรค แต่ถูกสร้างมาเพื่อขับรถ ทำได้เฉพาะเรื่อง แต่ในเฉพาะเรื่องนั้นเก่งมาก เก่งกว่าคน เพราะไม่มีการหลงลืม แล้วสามารถเก็บข้อมูลได้มากมายมหาศาล ประมวลผลตัดสินได้ในเวลาอันรวดเร็ว ยิ่งคอมพิวเตอร์เร็วขึ้นเท่าไร ก็ยิ่งตัดสินประมวลผลได้เร็วเท่านั้น แล้วปัญญาประดิษฐ์มาบวกกับหุ่นยนต์ ทำให้หุ่นยนต์เก่งขึ้น จนคนเริ่มกลัวว่า เดี๋ยวมันจะเก่งเกินคนหรือไม่ แล้วมันจะมาแทนที่คน คนจะตกงานเยอะแยะหรือไม่ เหล่านี้คือสิ่งที่เกิดขึ้น

เหตุผลสำคัญที่ปัญญาประดิษฐ์จะมีบทบาทมากขึ้นในสังคมโลกคืออะไร?

โลกยุคปัจจุบัน เวลาจะเกิดอะไรใหม่ๆ จะไปช้าๆ ค่อยๆไป แต่เมื่อมีคนที่มีกำลัง เห็นว่าเป็นโอกาส เรื่องนี้เทรนนี้ ได้รับความนิยมแน่ ใครเร็วกว่า คนนั้นจะหยิบเค้กชิ้นใหญ่นี้ไปทาน จึงทุ่มกำลังเข้ามาวิจัยพัฒนา ในยุคปัจจุบัน บริษัทยักษ์ใหญ่โดยเฉพาะเป็นบริษัทยักษ์ใหญ่ในด้านไอที มีผลกำไรมีเงินทุนมหาศาล คนเก่งๆ มหาศาลทุ่มพัฒนา แข่งกัน และต้องเร็ว เพราะคนชนะคือคนเร็วกว่า ทุกคนก็ทุ่มสุดๆ จนพัฒนาไปเร็วมาก ดังนั้นเรื่อง ai ปัญญาประดิษฐ์จึงพัฒนาไปแบบก้าวกระโดด สามปีที่ผ่านมาพัฒนาไปมากกว่า 30 ปีที่ผ่านมาอีก แล้วนับวันจะเร็วไปเรื่อยๆ แล้วโอกาสจะใช้งานในด้านต่างๆก็จะขยายไปอย่างกว้างขวาง ทำให้ปัญญาประดิษฐ์ กับหุ่นยนต์จะก้าวเข้ามามีบทบาทในชีวิตปัจจุบันอย่างรวดเร็ว

การที่หุ่นยนต์ทำงานแทนคนได้มากขึ้นเรื่อยๆ จะมีผลกระทบต่อการทำงานของคนหรือไม่?

มีแน่นอน คนปัจจุบันจะตกงานจำนวนมาก เห็นได้จากธนาคารใหญ่ๆประกาศยุบสาขา ลดพนักงานเป็น 10,000 คน เพราะใช้ปัญญาประดิษฐ์หุ่นยนต์ มาทำงานแทน แต่จะเกิดสภาวะงานใหม่ๆขึ้นมาแทนที่ เหมือนในยุคการปฏิวัติอุตสาหกรรม มีเครื่องจักรมา เครื่องจักรทำเร็วกว่าคนเยอะแต่คนก็สามารถไปทำงานอาชีพอื่นๆอีกมากมาย ตามสภาวะสังคมที่เปลี่ยนไป ตอนเกิดตู้เอทีเอ็มขึ้นมา พนักงานแบงค์ กลัวจะตกงาน เพราะใช้ตู้เอทีเอ็ม ฝากเงิน ถอนเงิน โอนเงิน จ่ายค่าน้ำค่าไฟ แต่เอทีเอ็มทำให้การตั้งสาขาแต่ละแห่ง ใช้ทุนน้อย เพราะมีสมองกลหุ่นยนต์เหล่านี้มาช่วย แบ่งเบาทำให้ต้นทุนในการขยายสาขาถูก แบงค์เลยขยายสาขาเป็นการใหญ่ ผลคือทำให้พนักงานแบงค์ กลับเพิ่มขึ้นจากการเพิ่มสมองกล เพราะฉะนั้นอย่าไปวิตกกังวลเกินเหตุ งานแต่ละอย่าง จะต้องเปลี่ยนไปหุ่นยนต์มาแทนแน่ แต่จะมีงานใหม่ๆ เพิ่มขึ้นมา สิ่งที่เราควรทำคืออย่าจำเจกับงานเก่า แล้วก็อยู่กับความถนัดอันนั้นอันเดียว ต้องเรียนรู้ตลอดเวลา สถานการณ์เปลี่ยนเราจะได้สามารถปรับตัวได้อย่างรวดเร็ว คนที่ปรับตัวได้เร็วคือคนชนะ

หุ่นยนต์หรือปัญญาประดิษฐ์ มีบทบาทในหลายวงการ สำหรับวงการศาสนาคิดว่าปัญญาประดิษฐ์จะมีบทบาทมากน้อยแค่ไหน?

หุ่นยนต์อาจมาช่วยในเรื่อง ใครมีปัญหาต้องการถาม แล้วสมองกลก็สามารถตอบคำถามได้ เพราะมีการบรรจุข้อมูลไว้เป็นร้อยเป็นพันเป็นหมื่นคำตอบ ให้คนเลือกตอบคำถาม เลือกถามคำถามได้แบบง่ายๆ แต่ไม่สามารถเป็นที่พึ่งทางใจ มาทดแทนพระไม่ได้ เพราะจะเอาหุ่นยนต์ไปบวชก็คงทำไม่ได้ หรือจะเอาหุ่นยนต์มานั่งสมาธิเข้าถึงธรรมก็ทำไม่ได้ เพราะฉะนั้นในการปฎิบัติธรรมยังคงต้องอาศัยพวกเราแต่ละคนที่ตั้งใจปฏิบัติกันอยู่

สำหรับ ai หรือปัญญาประดิษฐ์รวมไปถึงหุ่นยนต์ต่างๆนั้น แม้จะมีการพัฒนาอย่างไรก็ตาม ยังสามารถทำได้ทีละอย่าง ซึ่งไม่สามารถเทียบเคียงมนุษย์เราได้ สำหรับหลายๆ ท่านที่กำลังกังวลว่าจะมีหุ่นยนต์มาทดแทนการทำงานก็ไม่ต้องวิตกกังวลไป เพราะจะเกิดหน้าที่ใหม่ๆ ขึ้นเสมอ เพียงแต่เราจะต้องรู้จักฝึกฝนพัฒนาตนเอง และแสวงหาความรู้ใหม่ๆ เพื่อให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

รับชมคลิปวิดีโอ หุ่นยนต์ คน แรงงาน : ข้อคิดรอบตัว