บำเพ็ญเพียรทางจิต
เช้าวันที่จะตรัสรู้ นางสุชาดา นำข้าวมธุปายาสมาถวาย
เช้าวันที่จะตรัสรู้ นางสุชาดา นำข้าวมธุปายาสมาถวาย
ยามเย็น ทรงรับหญ้าคาจาก โสตถิยพราหมณ์
มาปูเป็นอาสนะใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์
ทรงตั้งสัตยาธิษฐานว่า
“แม้เนื้อและเลือดจะแห้งเหือดไปหมดสิ้น
เหลือแต่หนัง เอ็น และกระดูก ก็ตาม
ตราบใดที่ยังไม่บรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณ
ตราบนั้นเราจักไม่ลุกจากบัลลังก์นี้”
จากนั้น ทรงบำเพ็ญเพียรทางจิตด้วยหลักทางสายกลาง
“มัชฌิมาปฏิปทา” ไม่ตึงและไม่หย่อนเกินไป
“มัชฌิมาปฏิปทา” ไม่ตึงและไม่หย่อนเกินไป