ความเดิมจากตอนที่แล้ว... ด้วยความที่พระโพธิสัตว์เป็นบุคคลผู้ที่มีจิตใจยิ่งใหญ่มหาศาลเกินเปรียบนี้เอง จึงได้มีผู้อุปมาเปรียบเทียบมโนปณิธานอันยิ่งใหญ่ของพระโพธิสัตว์เอาไว้ว่า “หากแม้ว่าจักรวาลอันกว้างใหญ่นี้จะเต็มไปด้วยป่าไผ่ที่มีเรียวหนามอันแหลมคม ซึ่งมีระยะทางไกลถึงหนึ่งล้านสองแสนสามหมื่นสี่ร้อยห้าสิบโยชน์ พระโพธิสัตว์ก็จะมุ่งหน้าเหยียบย่ำบุกฝ่าขวากหนามอันแหลมคมด้วยเท้าเปล่า จนไปถึงที่สุดของปลายทาง”

 

        ด้วยความที่พระโพธิสัตว์เป็นผู้ที่มีหัวใจอันเด็ดเดี่ยวมั่นคง มีความเพียรพยายาม และมีความอดทนอดกลั้นไม่หวั่นไหวต่ออุปสรรคทั้งหลายทั้งปวง แม้จะต้องแลกมาด้วยชีวิต จึงได้มีผู้อุปมาเปรียบเทียบหัวใจอันยิ่งใหญ่ของพระโพธิสัตว์เอาไว้ดังนี้ว่า “หากแม้ว่าจักวาลอันกว้างใหญ่สุดประมาณนี้ จะมีถ่านเพลิงร้อนระอุอยู่เต็มไปหมดทั่วทั้งจักรวาล พระโพธิสัตว์ก็จะมุ่งหน้าเดินลุยถ่านเพลิงที่ร้อนระอุด้วยเท้าเปล่าไปจนสุดหมื่นจักรวาล”

 

 

        “หรือหากแม้ว่าจักรวาลอันกว้างใหญ่สุดประมาณนี้ จะเต็มไปด้วยภูเขาเหล็กที่มีเปลวไฟลุกโชติช่วงอยู่ตลอดเวลา อีกทั้ง ตามพื้นดินระหว่างซอกของภูเขานั้น ยังเต็มไปด้วยน้ำทองแดงร้อนที่หลอมละลายอยู่ทั่วทุกพื้นที่ พระโพธิสัตว์ก็จะมุ่งหน้าแหวกว่ายผ่านน้ำทองแดงอันร้อนแรงนั้น ด้วยกำลังแขนทั้งสองของตนเองไปจนสุดหมื่นจักรวาล”

 

 

 

        ตัวอย่างถ้อยคำอุปมาอุปมัยที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ แสดงให้เห็นว่า หัวใจของพระโพธิสัตว์ยิ่งใหญ่มหาศาลเกินกว่าที่บุคคลทั่วไปจะมาเปรียบได้ เพราะแม้ท่านจะเจอกับอุปสรรคที่หนักหนายิ่งด้วยชีวิต แต่ท่านก็ยอมที่จะเอาชีวิตของตนเองเข้าแลก

        ถึงแม้พระโพธิสัตว์จะมิอาจล่วงรู้ได้เลยว่า ความปรารถนาในการเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าของท่าน จะสำเร็จลงเมื่อใด แต่ถึงกระนั้น ท่านก็ไม่เคยที่จะท้อแท้ท้อถอย มีแต่จะมุ่งหน้าสั่งสมบุญสร้างบารมีเรื่อยไปจนกว่าจะถึงจุดหมายปลายทาง นั่นก็คือ...การได้ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์หนึ่งในอนาคต

 

 

 

        และด้วยเหตุที่พระโพธิสัตว์บำเพ็ญบารมีด้วยหัวใจที่เด็ดเดี่ยวมั่นคง และมีความอดทนอดกลั้น จึงทำให้ในบางชาติ แม้ท่านจะพลาดพลั้งไปถือกำเนิดเป็นสัตว์ดิรัจฉาน แต่ท่านก็จะได้ไปเกิดเป็นผู้นำในการทำความดี และเป็นสัตว์ที่ไม่คิดที่จะเบียดเบียนใคร ประมาณว่า...หากท่านพลัดไปเกิดเป็นราชสีห์ ก็จะเป็นราชสีห์ที่ใจดี ไม่ยอมกินเนื้อของสัตว์อื่น

 

 

 

        หรือแม้ในบางชาติที่พระโพธิสัตว์ได้ไปบังเกิดเป็นมนุษย์ที่มีฐานะยากจน หรือเกิดเป็นคนเข็ญใจ แต่ท่านก็ไม่เคยน้อยใจหรือคิดท้อแท้ท้อถอยในโชคชะตาของชีวิต ซ้ำยังกลับนำวิกฤตมาเป็นแรงผลักดัน ที่ทำให้ท่านได้สั่งสมบุญสร้างบารมีกันอย่างเต็มที่ แบบไม่รู้เบื่อไม่รู้หน่าย

 

 

 

        หรือแม้ในบางครั้ง จะมีมารหรือคนพาลมาคอยขัดขวาง หรือกลั่นแกล้งเพื่อให้พระโพธิสัตว์เลิกสร้างบารมีด้วยวิธีการต่างๆนานา แต่ด้วยอัธยาศัยรักในการสร้างบารมีอย่างเอาชีวิตเป็นเดิมพันของท่าน จึงทำให้ท่านไม่เคยย่อท้อต่ออุปสรรคหรือสิ่งต่างๆที่มากระทบ อีกทั้ง ยังคงมุ่งมั่นในการสั่งสมบุญสร้างบารมีต่อไปอย่างไม่หวั่นไหว

 

 

 

        และด้วยความที่พระโพธิสัตว์เป็นผู้ที่มีหัวใจรักในการสร้างบารมี อย่างไม่มีประมาณนี้เอง เราจึงสามารถสรุปอัธยาศัย รักในการสร้างบารมี ของพระโพธิสัตว์ได้หกประการ ดังต่อไปนี้ คือ

 

อัธยาศัยข้อที่ 1.เรียกว่า “เนกขัมมัชฌาสัย”

 

        หมายถึง พระโพธิสัตว์จะมีอัธยาศัยน้อมไปในการบรรพชา หรือมีความคิดที่จะออกบวช ในทุกๆชาติ เพราะโดยปกติ พระโพธิสัตว์จะเป็นผู้ที่เห็นโทษภัยของกาม และมีความรักในเพศบรรพชิตเป็นอย่างยิ่ง

 

 

 

อัธยาศัยข้อที่ 2. เรียกว่า “วิเวกัชฌาสัย”

 

        หมายถึง พระโพธิสัตว์จะมีอัธยาศัยชอบอยู่ในที่เงียบสงัด มีความสงบวิเวก และชอบอยู่เพียงลำพังคนเดียวไม่ชอบคลุกคลีด้วยหมู่ สถานที่ใดเป็นสถานที่ที่เงียบสงบปราศจากความวุ่นวาย และเสียงอึกทึกครึกโครม พระโพธิสัตว์ย่อมมีความพึงพอใจในสถานที่นั้นยิ่งนัก เพราะโดยปกติ พระโพธิสัตว์จะเป็นผู้ที่เห็นโทษภัยของการคลุกคลีด้วยหมู่คณะ ท่านจึงมีความยินดีในที่นั่งที่นอนอันสงัดเหมาะสมต่อการทำใจให้สงบ

 

 

 

อัธยาศัยข้อที่ 3.เรียกว่า “อโลภัชฌาสัย”

 

        หมายถึง พระโพธิสัตว์จะมีอัธยาศัยพอใจในการบริจาคทานเป็นชีวิตจิตใจ หากมีช่องทางใดที่จะทำให้ท่านบริจาคทานได้ ท่านก็จะทำทานอย่างเต็มที่เต็มกำลัง นอกจากพระโพธิสัตว์จะชอบการบริจาคทานแล้ว ท่านยังยินดีที่จะคบหากับบุคคลผู้ปราศจากความโลภ และไม่มีความตระหนี่เป็นยิ่งนัก