ที่เป็นเช่นนี้ก็เป็นเพราะการได้อัตภาพแห่งความเป็นมนุษย์นั้น จะทำให้ได้กายหยาบที่มีลักษณะแข็งแกร่งมากกว่าการได้ไปเกิดในอัตภาพของเหล่าเทวดา พรหม อรูปพรหมทั้งหลาย ดังนั้น วัตถุประสงค์หลักของการได้เกิดมาเป็นมนุษย์นั้น ก็เพื่อใช้อัตภาพแห่งความเป็นมนุษย์นี้สั่งสมบุญสร้างบารมีให้เต็มที่เต็มกำลังนั่นเอง

 

 

ธรรมสโมธาน ข้อที่ 2.ได้แก่ ความถึงพร้อมด้วยเพศ ซึ่งการที่พระโพธิสัตว์จะมีโอกาสได้รับพุทธพยากรณ์จากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้นั้น จำเป็นอย่างยิ่งที่ท่านจะต้องมีเพศที่ไม่วิบัติ หรือไม่เป็นอภัพบุคคล นั่นก็คือ จะต้องเป็นบุรุษเพศหรือเพศชายเท่านั้น เนื่องจากบุรุษเพศจะมีรูปร่างลักษณะที่ใกล้เคียงกับลักษณะของกายมหาบุรุษมากที่สุด และยังเป็นกายที่สามารถสั่งสมบุญสร้างบารมีได้อย่างดีที่สุดอีกด้วย

 

 

 

        แต่ถ้าไม่ได้...ความถึงพร้อมด้วยเพศชาย กล่าวคือ เป็นเพศหญิง บัณเฑาะว์ กะเทย หรือเป็นบุคคลมีสองเพศในคนเดียวกัน ที่เรียกว่า อุภโตพยัญชนก พระพุทธองค์ก็จะไม่ทรงพยากรณ์ความเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต แก่พระโพธิสัตว์ท่านนั้นอย่างเด็ดขาด

 

 

 

ธรรมสโมธาน ข้อที่ 3.ได้แก่ ความถึงพร้อมด้วยเหตุ หมายความว่า พระโพธิสัตว์จะต้องมีอุปนิสัยแห่งความเป็นพระอรหันต์ในขันธสันดาน¹อย่างแรงกล้า จึงจะมีโอกาสได้รับพุทธพยากรณ์จากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ แต่ถ้าหากว่าอุปนิสัยแห่งความเป็นพระอรหันต์ของท่านยังไม่เกิดขึ้น หรือแม้เกิดขึ้นแล้ว แต่อุปนิสัยแห่งความเป็นพระอรหันต์ในขันธสันดานยังไม่แก่กล้า พระพุทธองค์ก็จะไม่ทรงพยากรณ์ความเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต ให้แก่พระโพธิสัตว์ท่านนั้นอย่างเด็ดขาด

 

¹ขันธสันดาน หมายถึง อุปนิสัยที่นอนเนื่องอยู่ในใจมาข้ามภพข้ามชาติ

 

 

 

        ด้วยความที่พระโพธิสัตว์มีอุปนิสัยแห่งความเป็นพระอรหันต์ในขันธสันดานอย่างแรงกล้านี้เอง จึงเป็นผลทำให้เมื่อท่านได้มีโอกาสฟังธรรมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์ใดพระองค์หนึ่งแล้ว ท่านจึงสามารถตรองตามธรรมของพระพุทธองค์ที่ทรงแสดงได้อย่างง่ายดาย อีกทั้งยังพร้อมที่จะบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ ณ บัดเดี๋ยวนั้นได้อีกด้วย แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ด้วยความตั้งใจเดิมของพระโพธิสัตว์ที่มิได้มีความปรารถนาเพียงแค่การได้บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ เพราะในใจของท่านมีความปรารถนาที่ยิ่งใหญ่กว่านั้น นั่นก็คือ...การได้ตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์หนึ่งในอนาคต ด้วยเหตุนี้เอง เมื่อพระโพธิสัตว์ได้ฟังธรรมจากพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว ท่านจึงยังไม่ได้บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ในตอนนั้น

 

 

 

        ดังนั้น ธรรมสโมธานข้อนี้ จึงเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นถึงการเตรียมตัวของพระโพธิสัตว์ ก่อนที่ท่านจักได้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์หนึ่งในอนาคต โดยที่ท่านจะต้องเป็นผู้ที่มีความตั้งใจฝึกฝนอบรมตนเอง มีความเพียรพยายาม และสั่งสมบุญสร้างบารมีมาอย่างตลอดต่อเนื่อง ชนิดที่เรียกว่า...แม้จะแลกด้วยชีวิตก็ยอม

 

 

 

ธรรมสโมธาน ข้อที่ 4.ได้แก่ การได้เกิดมาพบพระสัมมาสัมพุทธเจ้า สำหรับธรรมสโมธานข้อนี้ ถือเป็นโอกาสอันสำคัญยิ่ง ที่จะทำให้พระโพธิสัตว์ได้มีโอกาสสั่งสมบุญครั้งใหญ่ พร้อมทั้งตั้งความปรารถนาเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าต่อหน้าพระพักตร์ของพระพุทธองค์ และเมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรวจดูความสำเร็จแห่งความปรารถนาของพระโพธิสัตว์ ด้วยอนาคตังสญาณแล้ว พระองค์ก็จะทรงพยากรณ์ความเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต แก่พระโพธิสัตว์ท่านนั้น ซึ่งพุทธพยากรณ์นั้น จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องออกมาจากพระโอษฐ์ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเท่านั้น

 

 

        ด้วยเหตุนี้เอง การได้เกิดมาพบพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับพระโพธิสัตว์ผู้มีความปรารถนาที่จะบรรลุอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ เพราะถ้าหากพระโพธิสัตว์ได้พบแต่พระปัจเจกพุทธเจ้า พระอรหันตเจ้า หรือได้พบแต่สถานที่อันเป็นสิ่งแทนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า อาทิ เช่น พระเจดีย์หรือต้นโพธิ์ เป็นต้น แม้พระโพธิสัตว์จะมีความเลื่อมใสมากเพียงใด แต่ท่านก็จะไม่สามารถที่จะตรัสรู้ธรรมเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้