ขน คือ สิ่งที่ชอบขึ้นตามผิวหนัง ตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้าของคนและสัตว์แทบทุกชนิด ขนมีทั้งเส้นเล็ก เส้นใหญ่ เส้นสั้น เส้นยาว เส้นหยิก เส้นเหยียด ไม่ว่าจะเป็นใครก็ตาม ล้วนมีขนติดตัวมาตั้งแต่เกิดทั้งสิ้น อาทิเช่น ลูกช้าง ลูกหมี ลูกจิงโจ้ ลูกกระรอก ลูกกระต่าย ลูกนก ลูกลิง หรือลูกคน ส่วนพวกสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำและสัตว์น้ำ โดยส่วนใหญ่จะไม่มีขนให้เห็นเลย

 

 

        ขน มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปต่างๆนานา ขึ้นอยู่กับว่า ขนนั้นขึ้นอยู่บริเวณส่วนไหนของร่างกายมนุษย์ ยกตัวอย่าง เช่น ขนที่ขึ้นบริเวณเหนือตา เราเรียกว่า คิ้ว กลุ่มขนเหนือริมฝีปาก เราเรียกว่า หนวด ส่วนขนที่ขึ้นบริเวณคาง เราเรียกว่า เครา ขนที่ขึ้นที่ตา เราเรียกว่า ขนตา ขนที่ขึ้นในรูจมูก เราเรียกว่า ขนจมูก ขนที่ขึ้นตรงบริเวณหน้าอก เราเรียกว่า ขนหน้าอก ขนที่ขึ้นภายใต้วงแขน เราเรียกว่า ขนรักแร้ ส่วนขนที่ขึ้นบริเวณแข้ง เราเรียกว่า ขนหน้าแข้ง เป็นต้น เรียกได้ว่า...ขนมีอยู่ทั่วทั้งตัวเต็มไปหมด

 

 

 

         ทราบหรือไม่ว่า ขนที่อยู่ตามตัวของเรานั้นมีหน้าที่ที่สำคัญอย่างไรบ้าง หน้าที่สำคัญของขนก็เหมือนกับผม คือ คอยป้องกันอวัยวะที่มันขึ้นปกคลุมอยู่ ให้รอดพ้นจากอันตรายภายนอก ยกตัวอย่าง เช่น ขนตา มีหน้าที่ปกป้องตาให้ปลอดภัยจากการถูกรบกวนโดยฝุ่นละออง ขนจมูก หน้าที่เหมือนเครื่องฟอกอากาศ ที่คอยกรองฝุ่นละอองเม็ดเล็กๆ ออกจากอากาศที่เราหายใจ เป็นต้น แต่ถ้าใครสั่งสมบุญมาอย่างดี ก็จะมีขนอ่อนที่ฝ่าเท้าด้วย เหมือนอย่าง พระโสณโกฬิวิสะ ผู้เป็นเลิศทางด้านความเพียร ไม่ว่าท่านจะเดินไปที่ไหนก็ตาม ขนนี้จะทำหน้าที่เหมือนพรมนุ่มๆรองรับฝ่าเท้าของท่านอยู่ตลอดเวลา

 

 

 

        คนโดยทั่วไปยังถือว่าขนเป็นส่วนสำคัญ ที่ช่วยเสริมเพิ่มเสน่ห์ให้กับเรือนร่างและใบหน้าอีกด้วย โดยเฉพาะคุณผู้หญิงแท้หรือคุณผู้หญิงเทียมที่รักสวยรักงาม มักจะให้ความสำคัญกับเส้นขนมากเป็นพิเศษ ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาขนคิ้วให้โค้งคมด้วยการโกน หรือปรับปรุงขนตาให้สวยด้วยการทั้งปัดและดัดให้โค้งเข้มงอนงาม ยังไม่เพียงเท่านั้น ขนบริเวณไหนเป็นส่วนเกินของความงาม เธอก็จะรีบกำจัดด้วยวิธีการต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการถอน การแว็กซ์ (การกำจัดขนโดยใช้แผ่นกาวแปะแล้วดึงขนออก)

 

 

 

        ในต่างประเทศถึงกับให้ความสำคัญของขนบนใบหน้า ด้วยการจัดประกวดหนวดเคราของท่านชาย ในงานนี้มีหนวดเคราหลากหลายแบบ ให้เราได้ตื่นตาตื่นใจกัน แต่ละแบบแต่ละสไตล์ ล้วนทำให้ผู้ชมต่างรู้สึกตื่นเต้นและน่าอัศจรรย์เป็นอย่างมาก ซึ่งดูแล้ว...กว่าผู้เข้าประกวดจะได้หนวดเคราอย่างที่ต้องการ คงจะหมดเวลาไปกับมันอย่างมากมายเลยทีเดียว นับตั้งแต่ปลูกหนวด แล้วก็ปล่อยให้มันยาว ซึ่งต้องคอยตัดแต่งดูแลอยู่เสมอ จะรับประทานอะไรแต่ละทีก็ลำบาก เพราะติดหนวด หายใจแต่ละทีก็คงจะไม่ราบรื่น เพราะจั๊กจี้จมูก

 

 

 

        หลังจากที่เราทราบถึงหน้าที่และความสำคัญของเส้นขน กันแบบคร่าวๆแล้ว เราลองมาดูลักษณะทางกายภาพของเส้นขนกันอีกสักนิด โครงสร้างของเส้นขนก็คล้ายเส้นผม ขนทุกเส้นจะประกอบไปด้วย เส้นขน รากขน และขุมขน ซึ่งตามปกติแล้ว ขนของมนุษย์อย่างเราๆท่านๆนี้ มีปริมาณเส้นขนเฉลี่ยราวๆ 90,000-เส้น โดยประมาณ ซึ่งเส้นขนเหล่านี้จะกระจายตัวอยู่ทั่วร่างกายของเรา

 

 

 

        หากไม่มีอะไรผิดปกติ เซลล์ขนบนร่างกายของมนุษย์ทุกคน จะสามารถผลิตขนได้ตลอดชีวิต โดยเซลล์ขนจะทำงานติดต่อกันเป็นเวลานานสองถึงห้าปี กล่าวคือ พอขนเก่าร่วงหล่น ขนใหม่ก็ขึ้นมาแทนที่ เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา ซึ่งปรากฏการณ์นี้ถ้าใครไม่ได้สังเกตก็จะไม่ค่อยรู้กันสักเท่าไหร่ หลังจากนั้น เซลล์ขนก็จะหยุดพักการทำงานเป็นเวลาสี่ถึงหกเดือน ซึ่งช่วงเวลาการทำงานและช่วงเวลาการหยุดพักการทำงานของเซลล์ขนต่างๆ จะไม่เกิดขึ้นพร้อมกัน เพราะถ้าเกิดขึ้นพร้อมกันแล้ว กล่าวคือ จู่ๆขนก็พร้อมใจกันร่วงทั้งตัว ตัวเราคงจะเหมือนต้นไม้ในฤดูใบไม้ร่วงที่เปลือยเปล่าเหลือแต่กิ่งแห้งๆ หรือเหมือนไก่ที่ถูกถอนขนจนหมดตัว ซึ่งคงจะน่าดูมิใช่น้อยเลย

 

 

 

        ในกรณีของคนที่มีอายุน้อย เซลล์ขนที่ทำงานจะมีจำนวนมากกว่าเซลล์ขนที่หยุดพักการทำงาน แต่เมื่อคนผู้นั้นมีอายุมากขึ้น เซลล์ขนที่หยุดพักการทำงานจะมีจำนวนมากกว่าเซลล์ขนที่ทำงาน ดังนั้น ในยามที่เราชราภาพ นอกจากขนจะเจริญเติบโตช้าแล้ว ขนยังมีจำนวนลดลงและมีขนาดที่เล็กลงไปกว่าเดิมอีกด้วย และเมื่อกลุ่มเซลล์ขนที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียงกันหยุดพักการทำงานกันมากขึ้น...มากขึ้น ผิวหนังบริเวณนั้นก็จะปราศจากขนไปในที่สุด เราจะเริ่มสังเกตเห็นถึงความไม่จีรังยั่งยืนของเส้นขนบนตัวเราทีละนิด...ทีละนิด ดังนั้น เพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลา เรามาศึกษากันต่อในเรื่องของความไม่งามของเส้นขนกันเลยดีกว่า

 

 

 

        ตามปกติแล้ว เส้นขนเป็นสิ่งปกคลุมร่างกายที่ทำหน้าที่ป้องกันฝุ่นละออง แต่ถ้าพิจารณาดีๆแล้ว ขน ก็แบบเดียวกับ ผม คือ เป็นพรมดักฝุ่นชั้นดี แถมยังเป็นพื้นที่ที่กว้างที่สุดที่รองรับสิ่งสกปรกบนร่างกายของเราอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นเหงื่อไคลหรือสิ่งสกปรกต่างๆก็มักติดอยู่กับขน ถ้าไม่เชื่อก็ลองไม่อาบน้ำซักสองหรือสามวัน ก็จะรู้ทันทีว่าตัวเราเหนียวเหนอะหนะ ไม่สบายตัวอย่างสุดๆ

 

 

 

        ขน...นอกจากจะเป็นที่เก็บฝุ่นแล้ว ขนยังเป็นที่กักเก็บเชื้อโรคต่างๆอีกด้วย อย่างเช่น ขนตา จริงๆแล้วเอาไว้กันฝุ่น แต่ในบางครั้งขนตาก็เข้าตาเราแทนฝุ่นเสียเอง แถมยังทำให้ดวงตาของเราระคายเคือง เมื่อเคืองแล้วก็คัน เมื่อคันแล้วก็ต้องขยี้ ขยี้ไปขยี้มา ดวงตาของเราก็จะอักเสบ และเชื่อหรือไม่ว่า เหงื่อของคนเรานั้น แท้ที่จริงแล้วไม่มีกลิ่นเลย แต่ที่เราได้กลิ่นเหงื่อ ทั้งนี้เป็นเพราะเหงื่อไปผสมกับแบคทีเรียที่จับตัวอยู่บนเส้นขนและผิวหนัง ซึ่งเมื่อมารวมกับกรดไขมันจากอาหารที่เรารับประทานเข้าไปด้วย จึงทำให้เกิดกลิ่นขึ้นมาได้ นี่ก็เป็นอีกหนึ่งในความไม่งามของเส้นขนบนร่างกายของเรา

 

 

 

        ขน...ยังเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดสิวบนผิวหนังของเรา เช่น สิวเสี้ยน สิวหัวดำ สิวหัวหนอง สิวหัวช้าง สิวอุดตัน เป็นต้น ตรงไหนมีขนตรงนั้นมีสิทธิ์มีสิวได้ทุกเมื่อ ซึ่งปัญหาเรื่องสิว เป็นปัญหาระดับโลกเลยทีเดียว และเป็นต้นเหตุสำคัญที่ทำให้ทั้งคุณผู้ชายแท้ คุณผู้หญิงแท้ และคุณชายเทียม คุณผู้หญิงเทียม ต้องเสียเงินเสียทองไปอย่างมากมายเพื่อรักษาสิวให้หายไป เท่านั้นยังไม่พอยังเสียเวลาอีกด้วย บางคนต้องสูญเสียเวลาทั้งชีวิตไปเพื่อรักษาสิวของตนเองให้หาย หรือไม่ก็นั่งแกะสิวกันทั้งวัน ยิ่งถ้ายาที่ใช้รักษาไม่ทันใจ บางคนถึงขนาดกำจัดสิวด้วยการกด บี้ บีบ ค้น และอีกสารพัดวิธี จนกระทั่งน้ำเลือดน้ำหนองและหัวสิวพุ่งออกมา เท่านั้นยังไม่พอบางคนยังแอบนำเศษสิวที่แกะได้มาดมมาชิมอีกด้วย

 

 

 

        จากเรื่องสิวก็มาเรื่องโรคที่เกิดจากขน ไม่น่าเชื่อว่า ขน...ถ้าขึ้นแบบไม่ตั้งใจ ก็เป็นทางมาแห่งโรคขนคุดได้ โรคขนคุดเป็นโรคที่เกิดขึ้นได้ทั่วไป ใครที่เป็นโรคนี้...รูขุมขนจะมีลักษณะเป็นตุ่มแข็งนูนขึ้นมาบนผิว แลดูเหมือนหนังไก่ เมื่อลองลูบๆดู ผิวจะขรุขระ (ให้ความรู้สึกเหมือนเรากำลังลูบผิวถนนซูเปอร์ไฮเวย์)-ส่วนสาเหตุที่ทำให้คนเป็นโรคขนคุด ทางการแพทย์ได้กล่าวไว้ว่า เกิดจากการอุดตันบริเวณปากท่อของรูขุมขน แต่จะเป็นในบางตำแหน่ง ซึ่งส่วนใหญ่พบในบริเวณแผ่นหลังและต้นแขนด้านนอก หรือบริเวณท่อนแขนก็พบบ้างประปราย อีกทั้งยังพบได้บนบริเวณต้นขา สีข้าง สะโพก น่อง น้อยครั้งที่จะพบบริเวณผิวหน้า ลักษณะของโรคขนคุดนี้จะคล้ายกับสิวอุดตัน

 

 

 

        ขน...มีมากไปก็ไม่ดี มีน้อยไปก็ไม่ดี มีชายอยู่คนหนึ่ง...เขามีขนเกิดขึ้นเต็มตัว เรียกได้ว่า 96-เปอร์เซ็นต์ของร่างกายจะเต็มไปด้วยขน จนใครๆมองเขาว่าเป็นสัตว์ประหลาด แต่ในวิกฤติชีวิต...ชายคนนี้กลับมองเป็นโอกาส เขาได้มองข้ามสิ่งที่ไม่สมบูรณ์ในร่างกาย และพัฒนาจุดเด่นของเขาด้านเสียง จนกระทั่ง...ชายคนนี้ได้แปรเปลี่ยนจากคนโนเมนกลายมาเป็นซูเปอร์สตาร์ นักร้องชื่อดังในแถบทางใต้ของประเทศจีน ชายคนนี้มีชื่อว่า อี๋วเจิ้นหวน แต่ท้ายที่สุด...อี๋วเจิ้นหวนก็ต้องเข้ารับการผ่าตัด เพราะขนได้เริ่มยาวเข้าไปในช่องหูของเขา ทำให้การได้ยินของเขาไม่สมบูรณ์

 

 

 

        จากเรื่องราวที่ได้กล่าวมาข้างต้น จึงเป็นที่มาว่า ทำไม...ตามหลักพระพุทธศาสนา โลมา หรือ เส้นขน ถึงถูกเรียกว่าเป็นสิ่งปฏิกูลหรือเป็นของไม่สวยไม่งาม ขนที่อยู่บนร่างกายของเรานั้นมีทั้งคุณและโทษ จงอย่ายึดติดอะไรกับขนมากจนเราเสียสมดุลและอิสรภาพของใจ จงอยู่กับขนอย่างเจ้านาย แต่อย่าให้ขนนั้นมาเป็นเจ้านายเรา ไม่เช่นนั้นจะต้องคอยเป็นทาสของขนไปตลอดชีวิต เพราะขนถือเป็นสิ่งปฏิกูลที่เราทุกคนไม่ควรไปยึดติด และเห็นว่ามันเป็นของสวยของงาม เพราะการยึดติดในสิ่งเหล่านี้ จะทำให้ใจของเราออกห่างจากศูนย์กลางกาย และเป็นอุปสรรคต่อการทำใจหยุดใจนิ่ง