เรียนรู้บริขาร

เรียนรู้บริขาร

อุปสมบท แปลว่า การเข้าถึง คือ การบวช เป็นศัพท์เฉพาะในพระพุทธศาสนา

บรรพชา (อ่านว่า บันพะชา, บันพะชา) แปลว่า การงดเว้นจากความชั่ว หมายถึง การบวชเป็นนักบวช

บรรพชา เดิมใช้หมายถึง การบวชเป็นนักบวชทั่วไป เช่น เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกบรรพชา สาวกบรรพชา และเรียกนักบวชเช่นนั้นว่า "บรรพชิต" แต่ในสมัยปัจจุบัน คำนี้ใช้เรียกเฉพาะการบวชเป็นสามเณรเท่านั้น ส่วนการบวชเป็นพระภิกษุเรียกว่า "อุปสมบท"

ความจริง การบวชเป็นพระภิกษุนั้นจะต้องผ่านขั้นตอนการเป็นสามเณรก่อนแล้วจึงอุปสมบท ดังนั้น จึงเรียกรวมกันว่า "บรรพชาอุปสมบท"

บริขาร (อ่านว่า บอริขาน) คือ เครื่องใช้สอยที่จำเป็นของพระภิกษุ ซึ่งมี ๘ อย่าง เรียกว่า "อัฐบริขาร" (อ่านว่า อัตถะ) แปลว่า บริขาร ๘ ประกอบด้วย

๑. สบง (ผ้านุ่ง)

๒. จีวร (ผ้าห่ม)

๓. สังฆาฏิ (ผ้าซ้อน)

๔. บาตร

๕. มีดโกน

๖. เข็ม

๗. ประคด/รัดประคด

๘. ธมกรก (ที่กรองน้ำ)

ศัพท์ต่างๆ ที่ควรรู้

- นมัสการ การทำความนอบน้อม, การทำความเคารพด้วยการยกมือไหว้

- เจริญพร คำเริ่มและคำรับที่ภิกษุสามเณรใช้พูดกับคฤหัสถ์ผู้ใหญ่และสุภาพชนทั่วไป ตลอดจนใช้เป็นคำขึ้นต้นและลงท้ายจดหมายที่ภิกษุสามเณรมีไปถึงบุคคลเช่นนั้นด้วย (เทียบได้กับคำว่า "เรียน" และ "ครับ" หรือ "ขอรับ")

- นิมนต์ เชิญ, เชื้อเชิญ (ใช้กับพระภิกษุและสามเณร)

- พระอุปัชฌาย์ พระเถระผู้เป็นประธานการบวชกุลบุตรในพระพุทธศาสนา

- อุปัฏฐาก ผู้บำรุง, ผู้รับใช้, ผู้ดูแลความเป็นอยู่, ผู้อุปถัมภ์บำรุงพระภิกษุสามเณร; ถ้าเป็นหญิงใช้ "อุปัฏฐายิกา"

- ทายก ผู้ถวายจตุปัจจัยแก่ภิกษุสามเณร, ถ้าเป็นเพศหญิงเรียกว่า "ทายิกา"

- ฆราวาส นัยแรกแปลว่า การอยู่ครองเรือน, ผู้อยู่ในเรือน ได้แก่ ชาวบ้านทั่วไปที่มิใช่นักบวช

ศัพท์ต่างๆ ที่ควรรู้

- ผ้าอาบน้ำฝน ผ้าที่พระภิกษุสามเณรใช้ผลัดเปลี่ยนเวลาสรงน้ำ (อาบน้ำ)

- จตุปัจจัย ปัจจัย ๔; สิ่งของสำหรับใช้สอยที่จำเป็นสำหรับภิกษุสามเณร ซึ่งภิกษุสามเณรต้องอาศัยเป็นอยู่ มี ๔ อย่าง ได้แก่ จีวร (ผ้านุ่งห่ม) บิณฑบาต (อาหาร) เสนาสนะ (ที่อยู่) คิลานเภสัช (ยา) (ในปัจจุบัน เงินที่ถวายพระหรือวัด ก็นิยมเรียกว่าปัจจัย)

- กุฏิ อาคารที่เป็นโรงเรือนหรือตึกอันเป็นที่อยู่พำนักอาศัยของพระภิกษุสามเณร

- กัป อายุของโลกตั้งแต่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ จนถึงเวลาโลกแตกสลายไป

- ภัตตาหาร อาหารสำหรับภิกษุสามเณรฉัน

- ฉัน กิน, รับประทาน (ใช้กับพระภิกษุและสามเณร)

- จำวัด นอนหลับ

- อาสนะ ที่นั่ง, เครื่องปูรองนั่ง

- สรง อาบน้ำ

บริขารเบื้องต้น