ทศชาติชาดก
เรื่อง มโหสถบัณฑิต ผู้ยิ่งด้วยปัญญาบารมี
ตอนที่ 165
จากตอนที่แล้ว พระนางสลากเทวีกำลังเสด็จไปสู่พระราชวัง ได้ยินเสียงตวาดจากทหารเฝ้าประตูตะโกนลั่น พระนางทรงตกพระทัย จึงตรัสว่า “เราเป็นพระมารดาของพระราชานะ” พวกทหารเหล่านั้นไม่สนใจ รู้แต่
ว่าห้ามไม่ให้ใครเข้าไปเป็นอันขาด ถ้าใครขัดขืนจักต้องได้รับโทษสถานหนักทีเดียว พระนางสลากเทวีเมื่อไม่อาจทำอะไรคนเหล่านั้นได้ จึงเสด็จกลับ แล้วประทับยืนทอดพระเนตรดูพระตำหนักของพระนาง ซึ่งกำลังถูกรื้อด้วยทรงพระอาลัย
ว่าห้ามไม่ให้ใครเข้าไปเป็นอันขาด ถ้าใครขัดขืนจักต้องได้รับโทษสถานหนักทีเดียว พระนางสลากเทวีเมื่อไม่อาจทำอะไรคนเหล่านั้นได้ จึงเสด็จกลับ แล้วประทับยืนทอดพระเนตรดูพระตำหนักของพระนาง ซึ่งกำลังถูกรื้อด้วยทรงพระอาลัย ทันใดนั้น คนงานของมโหสถก็หันมาตวาดไล่พระนางให้ออกไป แล้วก็ผลักพระนางให้ล้มลงกองอยู่กับพื้น ครั้นพระนางทรงลุกขึ้นมาแล้ว ก็ทรงดำริว่า “นี่คงเป็นเพราะได้รับคำสั่งจากพระราชาเป็นแน่ หรือเราจะต้องขอร้องมโหสถให้ช่วย” พระนางทรงตัดสินพระทัยเสด็จไปหามโหสถบัณฑิตทันที
มโหสถเมื่อถูกพระนางสลากเทวีตรัสถาม ก็แสร้งทำเป็นนิ่งเสีย หลีกไปโดยที่ไม่ยอมทูลสิ่งใดกับพระนางเลย ขณะนั้นบริวารใกล้ชิดของมโหสถก็ทูลพระนางว่า “ข้าแต่พระเทวี มโหสถสั่งให้รื้อตำหนักของพระเทวี เพื่อสร้างที่ประทับของพระเจ้าวิเทหราช พระเจ้าข้า”
“ทำไมท่านถึงเจาะจงมาเลือกตำหนักของฉัน จะหาที่อื่นไม่ได้เชียวหรือ เอาเถอะ ฉันขอก็แล้วกัน ไปหาที่อื่นเถอะนะ ฉันให้แสนกหาปณะ ตกลงไหม”
“เป็นพระมหากรุณาธิคุณยิ่งแล้ว พระเจ้าข้า” บุรุษนั้นกราบทูลด้วยสีหน้ากระหยิ่ม ว่าแล้วก็รับเอากหาปณะหนึ่งแสนจากพระนางไว้ แล้วสั่งให้เลิกรื้อตำหนักของพระนางทันที ครั้นแล้วก็ย้ายไปจัดการรื้อคฤหาสน์หลังใหญ่ของพราหมณ์เกวัฏราชปุโรหิตเป็นลำดับต่อไป ช่างเหล่านั้นรับคำสั่งแล้ว ก็เริ่มลงมือรื้อคฤหาสน์ของพราหมณ์เกวัฏโดยไม่เกรงใจ เกวัฏเห็นคนงานพากันรื้อที่อยู่ของตนตามคำสั่งของมโหสถ ก็โกรธเป็นฟืนเป็นไฟ รีบเข้าไปในวังเพื่อทูลฟ้องร้องต่อพระเจ้าจุลนีทันที แต่ครั้นไปถึงประตูพระราชนิเวศน์ เกวัฏก็ถูกทหารเฝ้าประตูชุดใหม่ตวาดและคุกคามเช่นเดียวกับพระนางสลากเทวี
แต่เกวัฏไม่ยอมง่ายๆ ยืนยันที่จะขอเข้าเฝ้าพระราชาให้ได้ จึงได้มีปากมีเสียงกับพวกทหารเล่านั้น ทหารเหล่านั้นจึงได้จัดการกับพราหมณ์เกวัฏให้เข็ดหลาบด้วยวิธีรุนแรง คือ เอาซีกไม้ไผ่หวดเข้าให้ที่กลางหลังจนเป็นรอยช้ำเลือด
พราหมณ์เกวัฏหมดหนทาง ไม่อาจต่อกรอะไรได้ จึงรีบบ่ายหน้ากลับไปด้วยความเจ็บแค้นแสนทรมาน ในที่สุดเกวัฏจึงต้องยอมควักเงินแสนกหาปณะ เพื่อติดสินบนคนของมโหสถ ต่อรองมิให้ช่างเหล่านั้นรื้อคฤหาสน์ของตนไปต่อหน้าต่อตา
มโหสถได้ส่งคนของตน ไปยังเรือนหลังใหญ่ๆของเหล่าข้าราชบริพารชั้นผู้ใหญ่อีกหลายหลัง ทั้งเรือนของขุนพลแม่ทัพนายกอง ตลอด
จนพระสหายใกล้ชิดของพระเจ้าจุลนี แล้วทำทีว่าจะรื้อเรือนเหล่านั้น เพื่อใช้สร้างที่ประทับของพระเจ้าวิเทหราช
จนพระสหายใกล้ชิดของพระเจ้าจุลนี แล้วทำทีว่าจะรื้อเรือนเหล่านั้น เพื่อใช้สร้างที่ประทับของพระเจ้าวิเทหราช แน่นอนว่าคนเหล่านั้นทั้งหมด ต่างก็ไม่มีใครยอมให้รื้อถอนเรือนของตนเลย ทุกคนต่างต่อรองว่าจะขอจ่ายทรัพย์เป็นค่าสินบนเพื่อขอยกเว้นไม่ต้องรื้อเรือนด้วยกันทั้งสิ้น
มโหสถใช้อุบายทำนองเดียวกันนี้ กระทั่งรวบรวมทรัพย์สินบนมาได้ถึง ๙๐ล้านกหาปณะ ซึ่งนอกจากมโหสถจะได้ใช้ทรัพย์เหล่านั้นมาเป็นต้นทุนในการสร้างที่ประทับหลังใหม่แล้ว มโหสถยังได้ถือโอกาสนั้นสำรวจตรวจตราไปทั่วพระนครอีกด้วย ครั้นสำรวจพื้นที่จนทั่วแล้ว มโหสถจึงถือโอกาสเข้าเฝ้าเพื่อทูลถวายรายงานแด่พระเจ้าจุลนี ถึงเรื่องการหาพื้นที่สร้างพระราชวังของพระเจ้าวิเทหราช
ลำดับนั้น พระเจ้าจุลนีทรงมีพระดำรัสถามมโหสถว่า “ว่าอย่างไร พ่อบัณฑิต บัดนี้เธอหาสถานที่สร้างวังได้หรือยังล่ะ”
มโหสถกราบทูลว่า “ขอเดชะ พระบารมีปกเกล้าฯ ไม่ว่าข้าพระองค์จะเลือกเอาที่ตรงไหน ต่างก็ไม่มีผู้ใดขัดขืนเลยพระเจ้าข้า ทุกคน
ต่างยินยอมพร้อมใจมอบให้ดำเนินการแต่โดยดี เป็นที่น่ายินดียิ่ง พระพุทธเจ้าข้า”
ต่างยินยอมพร้อมใจมอบให้ดำเนินการแต่โดยดี เป็นที่น่ายินดียิ่ง พระพุทธเจ้าข้า” “ก็ดีแล้วนี่ ตกลงว่าเธอหาที่ที่เหมาะสมได้แล้วอย่างนั้นสิ” ท้าวเธอทรงซัก
“หามิได้ พระพุทธเจ้าข้า ข้าพระองค์มาคิดดูอีกที ก็เห็นด้วยเกล้าว่าการที่ข้าพระองค์ทำเช่นนั้น จะเป็นเหตุให้ทุกคนพลอยได้รับความลำบากเดือดร้อนไปตามๆกัน การทำให้ผู้อื่นต้องพลัดพรากจากสิ่งอันเป็นที่รักนั้น ไม่เป็นการสมควรเลย ข้าพระองค์คิดถึงเรื่องนี้ทีไร ก็ไม่ค่อยสบายใจนัก พระพุทธเจ้าข้า” มโหสถกราบทูลด้วยสีหน้าวิตกกังวล
“จะทำอย่างไรได้ล่ะพ่อบัณฑิต หรือเธอจะมีวิธีที่ดีกว่านี้” พระเจ้าจุลนีตรัสถามเพื่อขอความเห็น
“ขอเดชะ ข้าพระองค์กำลังคิดอยู่ว่า หากเราจะเปลี่ยนไปสร้างภายนอกเขตพระนคร ตรงกึ่งกลางระหว่างแม่น้ำคงคากับพระนครแห่งนี้ ก็คงจะดีไม่น้อย พระพุทธเจ้าข้า”
พระเจ้าจุลนีทรงสดับความเห็นของมโหสถแล้ว ก็ทรงดำริในพระทัยว่า “หากเจ้ามโหสถยังคงพำนักอยู่ภายในพระนครต่อไป เมื่อถึงคราวจะต้องสู้รบกันจริงๆ ก็คงจะยุ่งยากทีเดียว แม้เหล่าไพร่พลเสนาก็ยากที่จะรู้ว่าฝ่ายเขาฝ่ายเรา แต่ถ้าทำการรบกันภายนอกพระนคร น่าจะกระทำได้ง่ายกว่า เราไม่จำเป็นต้องฆ่าพวกมันภายในพระนครก็ได้ เพราะการฆ่าศัตรูนั้น ไม่ว่าจะฆ่าที่ไหนเวลาใด ก็เป็นสิ่งที่สมควรแก่การแก้แค้นทั้งนั้น” ท้าวเธอทรงเห็นดังนี้ จึงตรัสตอบเอาใจมโหสถว่า “ดีแล้วพ่อมโหสถ เรื่องการกำหนดที่ตั้งนั้น เธอจะเห็นสมควรประการใด ก็ตามแต่เธอจะกำหนดเถิด”
อุบายการหาที่สร้างพระราชวังของมโหสถบัณฑิต สามารถสร้างความปั่นป่วนให้เกิดขึ้นในเมืองของข้าศึกอย่างทั่วหน้า แถมยังได้ทรัพย์มาเป็นจำนวนมาก และยังได้สำรวจตรวจตราบ้านเมืองของข้าศึกอีกด้วย ส่วนว่าเมื่อมโหสถได้กำหนดพื้นที่สร้างพระราชวังภายนอกเมืองแล้ว จะมีอุบายอย่างไรให้ตนเองและหมู่คณะปลอดภัย รอดพ้นจากเงื้อมมือของพระเจ้าจุลนี โปรดติดตามตอนต่อไป
พระธรรมเทศนาโดย: พระราชภาวนาวิสุทธิ์ (ไชยบูลย์ ธมฺมชโย)
Desktop Version
