มงคลที่ ๓๔ ทำพระนิพพานให้แจ้ง - พากเพียรเพื่อพระนิพพาน

มงคลที่ ๓๔ ทำพระนิพพานให้แจ้ง

พากเพียรเพื่อพระนิพพาน

ผู้ฉลาดนั้น เป็นผู้เพ่งพินิจ มีความเพียรติดต่อกัน มีความบากบั่นมั่นคงเป็นนิตย์ ย่อมถูกต้องพระนิพพาน อันเป็นแดนเกษมจากโยคะ หาธรรมอื่นยิ่งกว่าไม่ได้

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบานแล้ว มีความบริสุทธิ์หมดจดจากกิเลสอาสวะทั้งปวง ได้เข้าถึงฝั่งแห่งพระนิพพาน อันเป็นแดนเกษมจากโยคะ ที่ความทุกข์ใดๆเข้าไปไม่ถึง จึงมีแต่ความสงบเย็น เป็นสุขล้วนๆ ไม่มีทุกข์เจือปนเลย ดังที่พระพุทธองค์ตรัสรับรองไว้ว่า นิพฺพานํ ปรมํ สุขํ นิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง

แต่กว่าที่จะบรรลุเป้าหมายสูงสุดนี้ได้ พระองค์ต้องสั่งสมบุญบารมีมายาวนานนับภพนับชาติไม่ถ้วน พวกเราซึ่งเป็นชาวพุทธควรต้องเจริญรอยตามพระองค์ ตั้งใจสั่งสมความดีให้เต็มที่ สร้างบุญบารมีกันอย่างต่อเนื่อง เพื่อไปให้ถึงฝั่งแห่งพระนิพพาน

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ใน ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ว่า

เต ฌายิโน สาตติกา นิจฺจํ ทฬฺหปรกฺกมา

ผุสนฺติ ธีรา นิพฺพานํ โยคกฺเขมํ อนุตฺตรํ

ผู้ฉลาดนั้น เป็นผู้เพ่งพินิจ มีความเพียรติดต่อกัน

มีความบากบั่นมั่นคงเป็นนิตย์ ย่อมถูกต้องพระนิพพาน

อันเป็นแดนเกษมจากโยคะ หาธรรมอื่นยิ่งกว่าไม่ได้

บุคคลผู้มีปัญญา หากปรารถนาจะหลุดพ้นจากทุกข์ในสังสารวัฏ ต้องแสวงหาหนทางพระนิพพาน อันเป็นทางแห่งความบริสุทธิ์ อีกทั้งต้องมีความพากเพียรพยายามไม่ลดละ เพื่อทำความปรารถนานั้นให้สำเร็จ จนได้บรรลุมรรคผลนิพพาน ประสบความสำเร็จในชีวิต ทั้งยังสามารถเป็นกัลยาณมิตรชี้ทางสว่าง และเป็นแบบอย่างให้กับชาวโลกได้อีกด้วย ดังเช่น พระมหามิตตเถระ ผู้มีความเคารพในทานที่ญาติโยมตั้งใจถวายด้วยศรัทธา เรื่องมีอยู่ว่า

มหาอุบาสิกาท่านหนึ่ง อาศัยอยู่ในหมู่บ้านที่พระมหามิตตเถระไปบิณฑบาตเป็นประจำ นางเป็นคนมีศรัทธา ได้อุปัฏฐากดูแลท่าน เสมือนกับเป็นพระลูกชายของตนเอง วันหนึ่ง นางจะต้องเข้าไปทำธุระในป่า ไม่ได้อยู่ตักบาตรเอง จึงสั่งลูกสาวว่า "เมื่อพระพี่ชายของลูกมาบิณฑบาต ให้ลูกเอาข้าวสาร น้ำนม เนยใส น้ำอ้อย ที่มีอยู่ในครัวมาปรุงให้อร่อยที่สุด แล้วถวายใส่บาตรท่าน"

ลูกสาวถามแม่ว่า "แล้วแม่จะรับประทานอาหารเช้านี้ด้วยกันหรือไม่"

นางตอบว่า "ไม่ต้องเป็นห่วง แม่กินอาหารที่เหลือจากเมื่อคืนนี้เรียบร้อยแล้ว"

ลูกสาวถามอีกว่า "แล้วอาหารกลางวันล่ะ แม่จะรับประทานอะไร"

นางจึงบอกให้ลูกสาว เอาปลายข้าวมาต้มกับผักดอง เพื่อเป็นอาหารกลางวัน

ในขณะที่สองแม่ลูกกำลังสนทนากันนั้นเอง พระมหามิตตเถระเดินทางมาถึงใกล้ๆบริเวณนั้น ได้ยินคำสนทนาของสองแม่ลูก เกิดความสลดใจ ท่านสอนตนเองว่า "มหาอุบาสิกานี้ ต้องรับประทานอาหารที่ค้างคืน แม้ตอนกลางวันก็จะรับประทานเพียงข้าวต้มใส่ผักดอง แต่เวลานางถวายทานให้เรากลับถวายแต่อาหารที่ดี ที่ประณีตทั้งนั้น ซึ่งการที่มหาอุบาสิกาถวายอาหารให้เรานี้ ก็ไม่ได้คิดว่าจะต้องการเรือกสวนไร่นา อาหาร เสื้อผ้าอาภรณ์ หรือทรัพย์สินเงินทองใดๆจากเราเลย แต่เพียงปรารถนาบุญอันเป็นทางมาแห่งสมบัติทั้งสาม คือ มนุษยสมบัติ ทิพยสมบัติ และนิพพานสมบัติ แล้วตัวเราเองมีความบริสุทธิ์พอที่จะเป็นเนื้อนาบุญ ที่จะทำให้สมบัติเหล่านั้นเกิดขึ้นแก่มหาอุบาสิกาได้แล้วหรือยัง"

คิดเช่นนี้แล้ว พระมหามิตตเถระสำรวจคุณธรรมและความบริสุทธิ์ของตนเอง เมื่อท่านรู้ว่าท่านยังมีกิเลสอยู่ ไม่อาจที่จะรับอาหารบิณฑบาตนี้ได้ จึงกลับไปยังถ้ำที่พัก เมื่อถึงที่พักแล้ว ท่านตั้งใจทำภาวนาปรารภความเพียร โดยอธิษฐานจิตว่า "ตราบใดที่เรายังไม่บรรลุอรหัตผล ตราบนั้นเราจะไม่ยอมออกจากถ้ำ"

เมื่อพระเถระตั้งใจมั่น ทำความเพียรโดยไม่ประมาท ไม่ช้าใจก็หยุดนิ่ง ปล่อยวางความยึดมั่นถือมั่นในสิ่งทั้งหลายทั้งปวง ในที่สุดท่านก็ได้บรรลุอรหัตผลในเวลาก่อนอาหารเช้าของวันนั้นเอง เป็นพระขีณาสพหลุดพ้นแล้วจากกิเลสอาสวะ ได้เข้าถึงบรมสุข มีใจเบิกบาน เหมือนดอกบัวที่เบ่งบานในยามเช้า ฉะนั้น

รุกขเทวาที่สิงสถิตอยู่ใกล้ประตูถ้ำ รู้ว่าท่านได้บรรลุธรรมแล้ว ต่างเปล่งอุทานออกมาว่า "ท่านผู้เป็นบุรุษอาชาไนย ข้าพเจ้าขอนอบน้อมต่อท่าน ท่านเป็นยอดคน เป็นผู้สิ้นอาสวะแล้ว ข้าพเจ้าขอนอบน้อมต่อท่าน ท่านผู้นิรทุกข์ ท่านเป็นผู้ควรอย่างยิ่งแก่ทักษิณาทานของมหาอุบาสิกา ที่ได้ถวายอาหารแด่พระอรหันต์เช่นท่าน หมู่สัตว์ที่ได้รับความอนุเคราะห์จากท่าน ย่อมจะล่วงพ้นจากทุกข์ไปได้"

ขณะนั้นยังเป็นเวลาเช้าอยู่ พระเถระจึงเดินเข้าไปบิณฑบาตในหมู่บ้านอีกครั้ง เด็กหญิงลูกสาวของมหาอุบาสิกา ก็ได้จัดเตรียมอาหารรอพระเถระอยู่ที่หน้าประตู เมื่อท่านมาถึง เด็กน้อยก็ถวายอาหารรสเลิศด้วยใจที่ปีติเบิกบาน และสังเกตเห็นว่าเช้าวันนี้ผิวพรรณของพระเถระเปล่งปลั่งผ่องใสเป็นพิเศษ เพราะรัศมีธรรมจับใบหน้าดูอิ่มเอิบเบิกบานราวกับผู้นิรทุกข์

เมื่อมหาอุบาสิกากลับมาจากป่า ลูกสาวได้เล่าเรื่องราวทั้งหมดให้แม่ฟัง นางเกิดมหาปีติมาก บอกลูกสาวว่า "เห็นทีวันนี้พระพี่ชายของเจ้า คงจะได้บรรลุคุณวิเศษแล้ว จึงมีความยินดียิ่งในพระพุทธศาสนา เป็นลาภของเราจริงๆที่ได้ทำบุญกับเนื้อนาบุญ" ทั้งสองแม่ลูกต่างรู้สึกปลื้มปีติยินดียิ่งนักในบุญกุศลที่ได้ทำไป

จากเรื่องนี้ จะเห็นได้ว่า คนมีบุญ มีปัญญา เขาปรารถนาจะได้บุญใหญ่กัน อยากจะทำบุญกับเนื้อนาบุญ ทำกับทักขิไณยบุคคล พระมหามิตตเถระท่านเป็นผู้ไม่ประมาท มีปัญญา มีโยนิโสมนสิการ รู้จักจับแง่คิด และทำประโยชน์ให้เกิดขึ้นทั้งต่อตนเองและผู้อื่น ตนเองก็ได้บรรลุธรรม ผู้อื่นก็พลอยได้บุญไปด้วย เพราะท่านมีความเคารพในทาน เพียงแค่ได้ยินคำสนทนาของมหาอุบาสิกากับลูกสาวเพียงครู่เดียวเท่านั้น ก็เกิดแรงบันดาลใจที่จะปรารภความเพียรอย่างยิ่งยวด จนได้บรรลุผลแห่งการบวช คือ ทำพระนิพพานให้แจ้ง ได้บรรลุวัตถุประสงค์อันสูงสุดของชีวิต

นิพพาน เป็นชื่อของความดับทุกข์ดับกิเลส ท่านได้แสดงไว้ ๒ประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน เป็นนิพพานที่สามารถเข้าถึงได้ในขณะที่มีชีวิตอยู่ อยู่ในตัวของเรา โดยมีจุดเชื่อมโยงกันที่ศูนย์กลางกายฐานที่๗ ถ้าเราหยุดใจได้ถูกส่วน มีความละเอียด ความบริสุทธิ์ถึงที่สุด ก็จะเข้าถึงได้ เป็นนิพพานของพระอริยเจ้า ที่ขจัดกิเลสได้หมดสิ้นแล้ว แต่ว่ายังมีชีวิตอยู่

ส่วน อนุปาทิเสสนิพพาน เป็นเหตุว่างอยู่นอกภพสามออกไป ผู้ที่หมดกิเลสเป็นพระอรหันต์ เมื่อขันธ์๕_ดับ คือ กายเนื้อแตกทำลายไปเหลือแต่ธรรมขันธ์หรือธรรมกาย ก็จะถูกดึงดูดไปสู่อายตนนิพพาน

ดังนั้น ให้รู้จักเถิดว่า พวกเราทุกคนเกิดมาก็เพื่อแสวงหาพระนิพพาน ไม่ว่าจะประกอบภารกิจอันใดก็ตาม อย่าได้ละทิ้งการปฏิบัติธรรม ให้จัดสรรเวลาในการปฏิบัติธรรมให้ดี และชักชวนผู้มีบุญมาร่วมกันปฏิบัติธรรม ให้ขยายกันต่อๆไปให้ทั่วทุกหนทุกแห่ง สันติสุขจะได้แผ่ขยายครอบคลุมไปทั่วประเทศและทั่วโลก

พระธรรมเทศนาโดย: พระราชภาวนาวิสุทธิ์ (ไชยบูลย์ ธมฺมชโย)