การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช

        พระพุทธศาสนา เคยแผ่ไปถึงในดินแดนตะวันออกกลาง ตลอดจนถึงดินแดนยุโรปตะวันออก และแอฟริกาเหนือ มาตั้งแต่โบราณกาล หลักฐานทางประวัติศาสตร์ชิ้นสำคัญ คือ จารึกศิลาฉบับที่สิบสามของพระเจ้าอโศกมหาราช ซึ่งจารึกขึ้นในปี พ.ศ.288 มีข้อความตอนหนึ่งกล่าวว่า...

 

        ...สำหรับพระผู้เป็นที่รักแห่งทวยเทพ (หมายถึงพระเจ้าอโศกมหาราช)-ชัยชนะที่ทรงถือว่ายิ่งใหญ่ที่สุด ได้แก่ “ธรรมวิชัย”-(การเผยแผ่พระพุทธศาสนา) และธรรมวิชัยนั้น พระผู้เป็นที่รักแห่งทวยเทพได้ทรงกระทำสำเร็จแล้วทั้ง ณ ที่นี้ (ในพระราชอาณาเขตของพระองค์เอง) และในดินแดนข้างเคียงทั้งปวง

 

        ไกลออกไปหกร้อยโยชน์ ในดินแดนอันเป็นที่ประทับแห่งกษัตริย์โยนะ (อาณาจักรซีเรียโบราณ)-พระนามว่า อันติโยกะ (Antiochos)-และดินแดนต่อจากพระเจ้าอันติโยกะนั้นไป (คือในทางตะวันตกเฉียงเหนือ)-อันเป็นที่ประทับแห่งกษัตริย์สี่พระองค์ พระนามว่า พระเจ้าตุรมายะ (Ptolemy)-พระเจ้าอันเตกินะ (Antigonow)-พระเจ้ามคะ (Magas)-และพระเจ้าอลิกสุทระ (Alexander)

 

        ...และในแว่นแคว้นในพระราชอำนาจของพระองค์ก็เช่นเดียวกัน... ทุกหนทุกแห่งพากันประพฤติปฏิบัติตามคำสอนธรรมของพระผู้เป็นที่รักแห่งทวยเทพ แม้ในถิ่นฐานที่ราชทูตของพระผู้เป็นที่รักแห่งทวยเทพมิได้ไปถึง ประชาชนทั้งหลายเมื่อได้ทราบถึงธรรมวัตร ศีลธรรม และธรรมานุศาสน์ของพระผู้เป็นที่รักแห่งทวยเทพแล้ว ก็พากันประพฤติปฏิบัติตามธรรม และจักประพฤติปฏิบัติตามธรรมนั้นต่อไป...