เกสา หรือจะพูดให้เข้าใจง่ายๆว่า เส้นผม ถือเป็นอวัยวะที่อยู่ด้านบนสุดของร่างกายมนุษย์ เพราะอยู่ติดกับกะโหลกศีรษะของคนเรา ใครหลายๆคนไม่ว่าจะเป็นผู้หญิงหรือผู้ชาย ต่างให้ความสำคัญกับอวัยวะส่วนนี้เป็นอย่างมาก และไม่ว่าเวลาจะผ่านมายาวนานกี่ยุคกี่สมัย มนุษย์ทั้งผู้ชายและผู้หญิงต่างให้ความสำคัญกับเส้นผมมาโดยตลอด ถ้าหากเราสังเกตกันดีๆจะเห็นได้ว่า ทรงผมของมนุษย์ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีให้เลือกสรรเป็นร้อยเป็นพันแบบ บางทีเดี๋ยวก็สั้น บางครั้งเดี๋ยวก็ยาว ผ่านไปอีกหน่อยเดี๋ยวก็หยิก ผ่านไปอีกนิดเดี๋ยวก็เหยียด พอทำทรงนี้เสร็จ วันพรุ่งนี้เดี๋ยวก็มีทรงใหม่มาให้เปลี่ยนอีกแล้ว พูดง่ายๆว่า เอาใจไม่ถูกกันเลยทีเดียว

 

 

        ดังนั้น ชาวโลกโดนส่วนใหญ่จึงเปรียบเส้นผมประดุจเครื่องประดับประจำตัวอันล้ำค่า ที่ช่วยเสริมสร้างใบหน้าของตนให้เป็นที่ดึงดูดตาดึงดูดใจของผู้คนรอบข้าง โดยเฉพาะเพศตรงข้าม แต่ถ้าในยุคปัจจุบันก็อาจจะรวมถึงเพศเดียวกันเองด้วย แต่ใครจะรู้บ้างว่า ในความสวยและความหล่อจากทรงผมที่เราเห็นกันนั้น ในความเป็นจริงแล้ว มันกลับหาเป็นเช่นนั้นไม่ แต่ก่อนที่เราจะมาลงรายละเอียดถึงความไม่งามของเส้นผมตามหลักพระพุทธศาสนา เราควรมาทำความรู้จักถึงหน้าที่และลักษณะทางกายภาพโดยคร่าวๆของเส้นผมกันก่อน

 

 

 

        สำหรับหน้าที่ของเส้นผมนั้น จริงๆแล้วมีคุณประโยชน์ไม่มากอย่างที่เราคิด-(มีประโยชน์น้อยกว่ามีโทษ)-เพราะประโยชน์ของมันจริงๆ ก็มีแค่ช่วยป้องกันไม่ให้ความหนาวความร้อนมากระทบต่อศีรษะของเราโดยตรง และที่สำคัญอีกประการหนึ่งก็คือ ช่วยเสริมสร้างความมั่นใจให้กับตัวเรานั่นเอง

 

 

 

        ลักษณะทางกายภาพของเส้นผมนั้น จะประกอบไปด้วยโปรตีนที่เรียกว่า เคราติน อยู่ถึง 65-95-เปอร์เซ็นต์ ส่วนที่เหลือจะเป็นสารประกอบอื่นๆ เช่น อะมิโนแอซิด ไขมัน น้ำ และเซลเม็ดสี ซึ่งโครงสร้างของเส้นผมแต่ละเส้นนั้น สามารถแบ่งออกเป็นสามส่วนด้วยกัน และแต่ละส่วนก็มีหน้าที่ที่แตกต่างกันออกไปดังนี้

 

1.เกล็ดผม (Cuticle)-มีลักษณะซ้อนกันอยู่ เป็นวงรอบเส้นผมคล้ายเกล็ดปลาซ้อนกัน ประมาณ 8-10-ชั้น มีหน้าที่ช่วยป้องกันการซึมผ่านของสิ่งสกปรกที่จะเข้าไปทำลายเส้นผม และยังปกป้องชั้นของเนื้อผมไม่ให้สูญเสียความชุ่มชื้น เม็ดสี รวมถึงน้ำมันตามธรรมชาติ ซึ่งจะทำให้เส้นผมดูเป็นเงางาม

 

2.เนื้อผม (Cortex)-ถือเป็นโครงสร้างหลัก เพราะเป็นแหล่งรวมของเม็ดสี เคราติน และเส้นใยโปรตีนที่เกาะเกี่ยวกันเพื่อกำหนดโครงสร้างตามธรรมชาติ ช่วยให้ผมมีความยืดหยุ่นแข็งแรง

 

3.แกนผม (Medulla)-เกิดจากโปรตีนและไขมัน ดังนั้น แกนผมจึงไม่มีบทบาทในการทำงาน ส่วนมากจะพบในผมที่มีสภาพแข็งแรง แต่สำหรับผมเส้นเล็กมักจะไม่มีแกนผม

 

 

 

        ส่วนลักษณะของเส้นผมจะเป็นอย่างไร จะหยิกหยอยหรือเหยียดตรง จะแข็งหรือจะนิ่ม จะเส้นใหญ่หรือเส้นเล็ก หรือจะมีสีสันเป็นอย่างไรนั้น ก็ขึ้นอยู่กับพันธุกรรมของเผ่าพันธุ์และเชื้อชาติที่แต่ละคนได้รับมาจากบรรพบุรุษของตน สำหรับปริมาณเส้นผมของคนเรานั้น โดยปกติจะมีจำนวนเฉลี่ยราวๆ 80,000-120,000-เส้น แต่ในคนที่มีผมหนาอาจมีผมถึง 150,000-เส้นเลยทีเดียว

 

 

 

        หลังจากที่เราได้ทราบถึงหน้าที่ และส่วนประกอบของเส้นผมแบบคร่าวๆกันไปแล้ว เราอาจจะยังตามไม่ทันว่า เส้นผมของเราที่ว่าสวย ที่ว่าเฉี่ยว ที่ว่าฮิบ ที่ว่าเมพ (หรือพูดให้เข้าใจกันง่ายๆก็แปลว่า เจ๋งโคตร หรือ เทพโคตร ซึ่งถือเป็นภาษาวิบัติยอดฮิตของวัยรุ่นในยุคนี้)-มันจะเรียกว่า สิ่งปฏิกูล ไปได้อย่างไร เพราะฉะนั้น เราก็มาดูความไม่งามของเส้นผมกัน

 

อันดับแรก เราเคยรู้หรือไม่ว่า จริงๆแล้วเส้นผมของคนเรามีหน้าที่คล้ายๆกับ...พรมดักฝุ่น เพราะผมบนศีรษะของเราจะมีไฟฟ้าสถิต มันจึงกลายเป็นที่รองรับฝุ่นและดึงดูดฝุ่นอย่างดีที่สุด ยิ่งใครที่ชอบใส่น้ำมัน ใส่เจล หรือใส่มูส แต่งผมเยอะๆ ฝุ่นก็จะยิ่งเกาะและทำให้เกิดการหมักหมม มากกว่าผมปกติ

 

 

 

        เมื่อมีฝุ่นมากๆ สิ่งที่ตามมาก็คือ เชื้อโรค เช่น เชื้อราหรือเชื้อแบคทีเรียบนหนังศีรษะ ในบางครั้ง ถ้าเราปล่อยทิ้งไว้นานๆโดยไม่ยอมทำความสะอาดหรือดูแลรักษา เชื้อราหรือเชื้อแบคทีเรียก็อาจจะไปทำปฏิกิริยาที่รูขุมขน จนทำให้เกิดผื่นคันและเกิดการอักเสบที่บริเวณหนังศีรษะของเราได้

 

 

 

        ท้ายที่สุด ก็จะทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับเส้นผมและหนังศีรษะตามมา ยกตัวอย่าง เช่น ถ้าขั้นเริ่มต้น ก็อาจจะมีแค่รังแคที่มาคอยรังควาญจิตใจ แต่ถ้าหนักขึ้นมาหน่อย ก็อาจจะกลายเป็นแผลที่มีน้ำเหลืองน้ำหนองไหลเยิ้ม หรือที่เราเรียกกันว่า ชันนะตุ แต่ถ้าถึงขีดสุด ก็จะทำให้เกิดอาการเส้นผมหลุดร่วงจากหัวของเราไปอย่างถาวร ไม่ต้องอะไรมาก เพียงแค่เราไม่สระผมสักสองสามวัน ผมที่ว่า...นุ่ม สลวย สวย หอม ก็อาจจะกลายเป็น...เน่า สยอง ซวย เหม็น ไปเลยก็ได้ ถ้าใครไม่เชื่อ ก็ลองไม่สระผมสักสองสามวัน แล้วเรียกให้คนข้างๆหรือคนที่เรารัก ช่วยมาพิสูจน์ดมกลิ่นก็ได้ว่าเป็นอย่างที่กล่าวมาหรือไม่

 

อันดับที่สอง เราเคยรู้หรือไม่ว่า นอกจากจะมีฝุ่นละอองในอากาศแล้ว ยังมีสิ่งสกปรกที่เกิดจากปฏิกิริยาของการย่อยสลายและการสันดาปภายในร่างกายของเราอีกด้วย สำหรับสิ่งสกปรกในส่วนนี้จะเกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา ซึ่งผลที่ได้จากปฏิกิริยาเหล่านี้ ก็จะกลายเป็นของเสียหรือสิ่งสกปรกต่างๆ เช่น กลายเป็นไขมันส่วนเกิน กลายเป็นเกลือที่ออกมาในรูปของเหงื่อ กลายเป็นกรดยูริค และอื่นๆอีกมากมาย

 

 

 

        เมื่อสิ่งสกปรกเหล่านี้ถูกขับออกมา ก็จะผ่านออกมาทางรูขุมขนของร่างกายทุกส่วน ที่นี้เราจะมาโฟกัสเฉพาะบริเวณหนังศีรษะซึ่งเป็นจุดที่ยึดติดกับเส้นผม เมื่อสิ่งสกปรกต่างๆที่ร่างกายขับออกมาผ่านทางรูขุมขนบนหนังศีรษะแล้ว ด้วยความที่ผิวหนังในส่วนนี้มีเส้นผมกลุ่มใหญ่ขึ้นปกคลุมอยู่เต็มไปหมด ก็จะยิ่งทำให้สิ่งสกปรกทั้งหลายเหล่านี้ปะปนกระจัดกระจายอยู่ตามบริเวณหนังศีรษะและเส้นผมของเรา พูดได้เลยว่า ในทุกๆพื้นที่ของหนังศีรษะจะมีแบคทีเรียจำนวนหลายกลุ่มกระจัดกระจายอยู่เต็มไปหมด และสิ่งสกปรกเหล่านี้ก็คือเป้าหมายของแบคทีเรียที่จะเข้าไปทำการย่อยสลาย

 

 

 

        เมื่อแบคทีเรียเข้าไปย่อยสลายสิ่งสกปรกที่อยู่บนหนังศีรษะของเราแล้ว ผลจากการย่อยสลายของแบคทีเรียเหล่านี้ก็จะก่อให้เกิดของเสียเพิ่มขึ้นมาอีกต่อหนึ่ง ยิ่งใครเป็นคนที่ไม่ค่อยดูแลหรือชอบทำความสะอาดเส้นผม ก็จะทำให้เกิดการสะสมของสิ่งสกปรกต่างๆโดยเฉพาะคราบไขมันส่วนเกินได้ เมื่อสิ่งสกปรกเหล่านี้ มารวมกับการสะสมของกรดเกลือที่เกิดจากเหงื่อ และกรดยูริคที่ถูกขับออกมาจากร่างกาย ก็จะทำให้เส้นผมของเราถูกกัดกร่อนไปเรื่อยๆ ซึ่งจุดนี้เอง...ที่ถือเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดการหลุดร่วงของเส้นผม

 

 

 

        เมื่อเส้นผมของเราเริ่มร่วง จนกระทั่งกลายเป็นศีรษะล้านแล้ว คราวนี้ความทุกข์อกทุกข์ใจก็จะตามมา พอเกิดปัญหาเราก็ต้องลงทุนไปหาหมอดียาดี และทำให้เสียเงินเสียสตางค์ในการรักษาอีกมากมาย เห็นหรือไม่ว่า เส้นผมของเรานอกจากจะเป็นสิ่งปฏิกูลที่ดูเผินๆเหมือนจะดูดีแล้ว มันยังเป็นต้นเหตุแห่งความสูญเสียในหลายๆด้านอีกด้วย ทั้งเสียเวลาที่ต้องมาดูแลรักษา ทั้งเสียทรัพย์ในการเข้าร้านทำผมเพื่อเสริมสวยหรือเสริมหล่อ หรือหาของดีๆมาบำรุงรักษามัน  บำรุงดูแลกันขนาดนี้ สักวันข้างหน้า...มันก็จะหลุดร่วงให้เราช้ำใจเล่นอีกต่างหาก

 

 

 

        เมื่อพูดถึงเรื่องผมร่วงหรือศีรษะล้านแล้ว ในครั้งต่อไปเราจะลองมาดูว่าที่ทรงผมในอนาคตของใครบางคน หรือของใครอีกหลายคนว่า จะมีผมทรงอะไรให้เราเลือกบ้าง ขอให้รอติดตามกันในครั้งต่อไป

 

 

โปรดติดตามตอนต่อไป

 

มูลกรรมฐาน

เกสา ตอนที่ 2 >>