พระไตรปิฎกฉบับธรรมชัย...ก้าวไกลสู่เวทีโลก
ข้อมูลจาก : Tipitaka (DTP)
พระไตรปิฎก คือ คัมภีร์ที่บันทึกคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าโดยรวบรวมไว้เป็นหมวดหมู่ สืบทอดผ่านการสวดทรงจำโดยเหล่าพุทธสาวก และจารจารึกเป็นลายลักษณ์อักษรครั้งแรกลงในคัมภีร์ใบลาน เมื่อครั้งกระทำสังคายนา ครั้งที่ 5 ราว ๆ ปี พ.ศ. 400 เศษ ณ อาโลกเลณสถาน ประเทศศรีลังกา
ผ่านกาลเวลามา 2,000 กว่าปี ปัจจุบันมีคัมภีร์พระไตรปิฎกบาลีหลายฉบับทั้งรูปแบบหนังสือและอิเล็กทรอนิกส์ แต่ส่วนใหญ่เป็นพระไตรปิฎกสายจารีตที่ใช้คัมภีร์เฉพาะสายของตนเป็นข้อมูลในการจัดทำสืบต่อกันมา มีเพียงพระไตรปิฎกฉบับสมาคมบาลีปกรณ์ (PTS) ฉบับเดียวเท่านั้นที่อาจกล่าวได้ว่าเป็น “พระไตรปิฎกฉบับวิชาการ” เพราะใช้คัมภีร์ใบลานจากหลายสายจารีตมาเป็นข้อมูล โดยไม่ได้ยึดเฉพาะสายจารีตใดจารีตหนึ่งเหมือนฉบับอื่น ๆ แต่พระไตรปิฎกฉบับนี้จัดทำขึ้นมาเมื่อร้อยกว่าปีก่อน ซึ่งในสมัยนั้นยังมีข้อจำกัดอยู่มาก เช่น การรวบรวมใบลานจำนวนมากยังเป็นไปได้ยาก ขาดเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ในการประมวลผลข้อมูลจำนวนมาก ๆ อีกทั้งตำรับตำรา พจนานุกรมด้านบาลีก็ยังมีไม่เพียงพอ เป็นต้น จนปัจจุบันคัมภีร์ใบลานเริ่มผุกร่อนสูญหายไปตามเวลา อีกทั้งยังมีเสียงเรียกร้องจากนักวิชาการในวงการบาลีโลก อยากให้มีการจัดทำพระไตรปิฎกฉบับวิชาการขึ้นมาใหม่อีกครั้งให้เสร็จสมบูรณ์อย่างแท้จริง การจัดทำพระไตรปิฎกฉบับวิชาการจึงมีความสำคัญและเป็นความจำเป็นทั้งแก่วงการวิชาการและวงการพระพุทธศาสนา
โครงการพระไตรปิฎก วัดพระธรรมกาย จึงมุ่งมั่นที่จะจัดทำพระไตรปิฎกฉบับวิชาการที่สมบูรณ์ขึ้น โดยเริ่มจากการบันทึกภาพถ่ายคัมภีร์สายจารีตที่สำคัญอย่างสิงหล พม่า ขอมธรรม และมอญ จำนวนหลายพันคัมภีร์ เก็บเข้าระบบเป็นข้อมูลดิจิทัล จากนั้นคณะนักวิชาการจะทำการคัดเลือกตามหลักวิชาคัมภีร์โบราณจากคัมภีร์ใบลานหลายพันฉบับให้เหลือเพียงสายละ 3 - 5 ฉบับ เพื่อคัดตัวแทนคัมภีร์ชุดที่ดีที่สุดของสายจารีตนั้น ๆ แล้วนำมาวิเคราะห์เปรียบเทียบโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ออกแบบมาโดยเฉพาะ ทำให้สามารถเชื่อมโยงความเหมือนและความแตกต่างข้ามสายจารีตได้อย่างสะดวกรวดเร็ว และในที่สุดผลงานแห่งความภาคภูมิใจ คือคัมภีร์ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค เล่มสาธิต ก็เสร็จสมบูรณ์และเปิดตัวอย่างเป็นทางการแล้วเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556 ที่ผ่านมา และขณะนี้ทางโครงการกำลังดำเนินการจัดทำให้ครบทั้ง 45 เล่ม ทั้งรูปแบบหนังสือและอิเล็กทรอนิกส์
ภาพคัมภีร์ใบลานพระไตรปิฎกบาลีฉบับเก่าแก่ที่สุดของแต่ละสายอักษร ที่โครงการนำมาใช้ในการจัดทำพระไตรปิฎกฉบับวิชาการ ยิ่งคัมภีร์ใบลานมีความเก่าแก่เท่าไร ยิ่งเข้าใกล้คำสอนดั้งเดิมมากขึ้นเท่านั้น
และเมื่อวันที่ 18 - 23 สิงหาคม พ.ศ. 2557 ที่ผ่านมา ดร.อเล็กซานเดอร์ วีน (Dr. Alexander Wynne) หัวหน้าฝ่ายวิชาการโครงการพระไตรปิฎก วัดพระธรรมกาย ได้เข้าร่วมบรรยายในหัวข้อเรื่อง การจัดทำพระไตรปิฎกฉบับวิชาการ ณ วัดพระธรรมกาย (The Critical Edition of the Pali canon being prepared at Wat Phra Dhammakaya) ในงานประชุมพุทธศาสตร์นานาชาติ (IABS) ครั้งที่ ๑๗ จัดโดยมหาวิทยาลัยเวียนนา ประเทศออสเตรียซึ่งถือเป็นงานประชุมวิชาการด้านพุทธศาสตร์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก จัดขึ้นทุก ๆ 3 ปี มีนักวิชาการด้านพุทธศาสตร์เดินทางไปนำเสนอผลงานวิชาการของตนในเวทีระดับนานาชาติ เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้เปิดรับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะจากผู้สนใจ มีทั้งการบรรยายห้องรวมและการจัดเสวนากลุ่มย่อย โดยมีผู้เข้าร่วมงานประมาณ 500 คน นับว่าเป็นโอกาสอันดีที่ตัวแทนของโครงการได้นำ ผลงานแห่งความภาคภูมิใจออกสู่สายตาชาวโลกอีกครั้งหนึ่ง
การบรรยายนี้ชี้ให้นักวิชาการทั่วโลกเห็นว่า การจัดทำพระไตรปิฎกฉบับวิชาการที่ใครหลายคนมองว่าเกินกำลังที่จะทำให้สำเร็จลงได้ แต่ด้วยความมุ่งมั่นของเจ้าหน้าที่โครงการและผู้ที่มีส่วนสนับสนุนทุกคน ได้แสดงให้ทั่วโลกประจักษ์แล้วว่า เราทำได้จริง จากนี้ พระไตรปิฎกฉบับธรรมชัยผลงานแห่งความภาคภูมิใจจะเป็นประหนึ่งธรรมเจดีย์ที่เก็บบันทึกพระธรรมคำสอนดั้งเดิมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และจะเป็นอีกหนึ่งแหล่งอ้างอิงที่สำคัญสำหรับให้นักวิชาการทั่วโลกเข้ามาศึกษาค้นคว้าต่อไปในอนาคต..
บทความที่เกี่ยวข้องกับคัมภีร์ใบลาน มรดกธรรมจากพุทธกาล
Desktop Version
