คุณครูมืออาชีพ

คุณครูมืออาชีพ

คุณครูมืออาชีพในยุคไทยแลนด์ 4.0 ว่าจะต้องมีคุณลักษณะอย่างไรถึงจะสร้างประเทศชาติให้เป็นประเทศแห่งนวัตกรรม

เรื่อง : พระครูปลัดสุวัฒนโพธิคุณ (สมชาย ฐานวุฑฺโฒ)

จากรายการทันโลกทันธรรม ออกอากาศทางช่อง GBN

ไทยแลนด์ 4.0 คืออะไร?

ไทยแลนด์ 4.0 เป็นนโยบายทางเศรษฐกิจของและของรัฐบาลในยุคปัจจุบัน ที่จะนำประเทศชาติไปสู่ความเจริญความมั่งคั่งอย่างยั่งยืนทั้งทางด้านเศรษฐกิจและสังคม

นำมาใช้ในแง่ของการศึกษาได้หรือไม่?

ไทยแลนด์ 4.0 จะมีมิติในการพัฒนาต่างๆ เช่น การพัฒนาอุตสาหกรรม ทางด้านเศรษฐกิจ ทางด้านการศึกษารัฐบาลก็มีการตั้งเป้าว่าเป็น Euducation 4.0 เริ่มดูตั้งแต่ยุคแรกของการพัฒนา มียุคของ Euducation 1.0 ซึ่งเป็นยุคของการเรียนการสอนแบบท่องจำ บรรยายเป็นหลัก ต่อมาก็มีการพัฒนามากขึ้น Euducation 2.0 มีการเริ่มให้ผู้เรียนแสดงความคิดเห็นมากขึ้น มีกิจกรรมแบ่งปันการเรียนรู้ เริ่มมีการใช้อินเตอร์เน็ตสื่อกลางในการสอน มีมาประมาณ 10-20 ปีย้อนหลัง ต่อมาปัจจุบันเป็นยุคของ 3.0 ก็เป็นสังคมแห่งการเรียนรู้มีการใช้อินเตอร์เน็ตมากขึ้นมีการใช้โซเชียลมีเดีย แบ่งปันความรู้กันมากขึ้น มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะในการสื่อสารสามารถทำงานเป็นทีมได้ซึ่งเหล่านี้เป็นเป้าในยุคปัจจุบัน Euducation 3.0 แต่ยุค 4.0 ที่เรามองไปข้างหน้าในอนาคตเราอยากให้ผู้เรียนมีความสามารถที่จะสร้างนวัตกรรมใหม่ๆ มีความสามารถในแง่ของการคิดเชิงออกแบบเพื่อสร้างสรรค์ สิ่งดีๆให้กับเทคโนโลยีและสังคม

ในแง่ของการใช้ชีวิตทางด้านคุณธรรม ไทยแลนด์ 4.0 เน้นหรือไม่?

เน้นคือผู้เรียนสามารถพัฒนาด้าน solf skill อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุขนอกจากนั้นมีความสามารถในการเรียนรู้ตลอดชีวิต เพราะเทคโนโลยีหรือการศึกษา หรืออะไรใหม่ๆนวัตกรรมใหม่ๆเข้ามาตลอด ถ้าเราหยุดเรียนรู้ก็จะเป็นคนล้าสมัยไปโดยปริยาย

คุณครูจะต้องทำตัวอย่างไร ในยุคของไทยแลนด์ 4.0?

คุณครูก็ต้องปรับตัว เพราะในยุคปัจจุบันนักเรียนจะเริ่มมีสมาธิในการเรียนรู้ในการโฟกัสเรื่องต่างๆสั้นลง คุณครูจะต้องพัฒนาวิธีการเรียนการสอนและเน้นให้เด็กสามารถคิดเป็นพูดเป็นทำเป็นด้วย โดยมีแนวทางอยู่ 3 อย่าง เรียกว่า 3I ซึ่งประกอบด้วย

- Inspiration

- IT skill

- Instructional Design

เรื่องของ inspiration คุณครูก็ต้องสร้างแรงบันดาลใจให้เด็กอยากเรียนรู้ สิ่งที่นักเรียนได้ศึกษาเรียนไปจะเกิดอะไรขึ้นเป็นผลดีกับเขาอย่างไร เขาจะใช้สิ่งเหล่านี้ในอนาคตอย่างไร ถ้าคุณครูสามารถสร้างแรงบันดาลใจให้กับเขาแล้ว จะทำให้นักเรียนอยากค้นคว้าศึกษาต่อ ไม่ใช่เฉพาะแค่ฟังในห้องเรียนเท่านั้น มีเพื่อนอาจารย์สอนมหาวิทยาลัยอยู่ท่านหนึ่งในปัจจุบันอาจารย์บอกว่า ไม่สอนแล้วคือจะตั้งคำถามแล้วให้นิสิตไปอ่านหนังสือไปค้นคว้ามาล่วงหน้า ในห้องก็มาอภิปรายกันว่าจะแก้ปัญหานี้อย่างไร ซึ่งเป็นการสร้าง inspiration ให้เด็กเรียนรู้ อยากจะแก้โจทย์อยากจะแข่งกันว่ากลุ่มไหนจะสามารถแก้โจทย์ได้ก่อนกัน อันนี้ก็เป็นการเรียนการสอนวิธีใหม่ซึ่งจะนำไปสู่ 4.0

เรื่องที่ 2 เรื่อง IT& Communication skill ซึ่งคุณครูจะต้องมีความสามารถในการใช้เทคโนโลยีการสื่อสารใช้ปรับใช้กับเด็ก ซึ่งในอดีตบางครั้งบางโรงเรียนอาจจะไม่พร้อมในเรื่องของอุปกรณ์ เช่น วิชาเคมีอาจจะไม่มีอุปกรณ์ในการทำแลปให้นักเรียนได้เห็นว่าปฏิกิริยาเคมีเกิดขึ้นอย่างไร ในปัจจุบันนี้มีคลิป ในโซเชียลมีเดียใน YouTube คุณครูก็สามารถเปิดให้นักเรียนดูได้ถึงแม้จะขาดอุปกรณ์แต่เด็กได้เห็นภาพว่าปฏิกิริยาเคมีเป็นอย่างไร

เรื่องที่ 3 instructional design แปลว่า การออกแบบการสอนในบริบทปัจจุบันผู้เรียนมีสมาธิสั้นคุณครูก็ต้องปรับวิธีในการเรียนการสอน ต้องหาวิธีให้เด็กรู้สึกว่าเกิดแรงจูงใจแล้วเนื้อหาในปัจจุบันก็มีความทันสมัยมากขึ้น จึงต้องหาสิ่งที่ทันสมัยมากขึ้น

คุณครูจะมีวิธีสร้างแรงบันดาลใจให้เด็กอยากเรียนได้อย่างไร?

ในเรื่องของความทันสมัยเทคโนโลยีหรือการออกแบบคุณครูเองก็เป็นแบบอย่างที่ดีให้กับนักเรียน คุณครูเองก็ใช้อุปกรณ์ ใช้คอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ได้คล่องเด็กก็ประทับใจอาจารย์มีทักษะ มีความรู้ความสามารถเด็กก็อยากเป็นบ้าง

คุณครูควรสร้างความประทับใจให้กับลูกศิษย์ในแง่บวก เช่น คุณครูควรจะแต่งตัวทันสมัยหน่อยหนึ่ง มีความกระตือรือร้นในการสอน มีความเอาใจใส่ในการสอนซึ่งสิ่งเหล่านี้ผู้เรียนจะเห็นแม้ว่าเป็นเรื่องทั่วๆไปก็ตาม ถ้าคุณครูเข้ามาแบบเหนื่อยๆเด็กก็จะรู้สึกง่วงนอน ไม่อยากเรียน แต่ถ้าคุณครูใส่พลังเข้าไปในการสอน เด็กก็อยากเรียน นอกจากนั้นคุณครูไม่ควรพูดเยอะเกินไป ควรให้เด็กได้แสดงความคิดเห็นมากขึ้น ซึ่งการที่นักเรียนได้มีโอกาสแสดงความคิดเห็น จะกระตุ้นให้มีความสามารถในการคิดเชิงออกแบบได้มากขึ้นในอนาคต

คุณครูควรสร้างความแปลกใหม่ในชั้นเรียนเพราะเด็กนักเรียนในปัจจุบันเป็นโรคสมาธิสั้นต้องดึงดูดความสนใจตลอดเวลา คุณครูอาจต้องหาเทคนิคใหม่ๆมาสร้างความสนใจให้กับเด็กในโซเชียลมีเดีย คุณครูบางท่านสอนเด็กท่องสูตรคูณแต่คุณครูก็เต้นไปด้วยเพื่อให้เกิดความสนุกสนานบางท่านก็อาจจะสอนวิธีจำสูตรเคมีโดยให้เด็กร้องเพลงที่ทันสมัยเป็นท่วงทำนองที่ตื่นเต้น ทำให้มีความสนุกในการเรียน

คุณครูในยุคใหม่จะต้องมีทั้งวิชาการที่แน่นและมีวิธีการสอนที่น่าสนใจทำให้เด็กมีพลังอยากจะเรียนรู้เรียน อยากจะค้นคว้าต่อยอดสร้างเป็นนวัตกรรมของตัวเองคุณครูเป็นเบ้าหลอมที่จะนำพาทรัพยากรบุคคลของประเทศชาติไปสู่ความเจริญอย่างยั่งยืน เราจะต้องหันมาพัฒนาเรื่องของคุณครูกันก่อนโดยไม่เน้นแต่เรื่องของความเก่งอย่างเดียวแต่ต้องเน้นเรื่องของความดีและความมีคุณธรรมด้วย ทั้งหมดนี้เป็นส่วนของทันโลก ในส่วนของทันธรรมพระครูปลัดสุวัฒนโพธิคุณ ท่านมีข้อคิดให้ดังนี้

ครูเป็นผู้ที่สำคัญมาก ถ้าได้ครูดี ศิษย์ก็จะดี ตัวอย่างที่พิสูจน์ชัดมาก คือคุณครูสังคม ที่ท่านวาดรูปเก่งมาก ท่านเลือกที่จะไปเป็นคุณครูอยู่ที่โรงเรียนศรีสงครามวิทยา จังหวัดเลย นักเรียนในโรงเรียนนั้น สามารถวาดรูป ส่งประกวดชิงแชมป์โลกได้รางวัลที่1 รางวัลที่2 รางวัลที่ 3 หลายคนต่อเนื่อง ทุกรุ่นชื่อเสียงโด่งดังทั้งประเทศจนกระทั่งโรงเรียนในกรุง เชิญท่านมาสอน พอท่านมาสอนก็ได้รางวัลอีก ไม่ใช่เป็นเพราะเด็กมีพรสวรรค์อยู่แล้ว เด็กเก่งอยู่แล้ว แต่อยู่ที่ครูเป็นคนปั้นลูกศิษย์ขึ้นมา เด็กก็มีพื้นอยู่บ้าง แต่ว่าพอได้ครูดี จึงไปได้ไกล แม้สาขาวิชาอื่นๆก็เช่นเดียวกัน คุณครูคือผู้สร้างศิษย์ คุณครูคือผู้สร้างโลก

ในภาวะการเปลี่ยนแปลงของโลกอย่างรวดเร็ว คุณครูต้องปรับตัวอย่างไร ระบบการเรียนการสอนต้องปรับตัวอย่างไร ในเมื่อนักเรียนไม่ต้องเรียนกับครูก็ได้ ไปเรียนในออนไลน์ได้ หน้าที่ของครูจริงๆคืออะไร ยังมีความสำคัญอยู่หรือไม่?

ยังคงสำคัญเช่นเดิม และสำคัญมากยิ่งขึ้น ถ้าคุณครูสามารถปั้นลูกศิษย์ให้เป็นคนที่มีความคิดสร้างสรรค์ สามารถสร้างนวัตกรรมใหม่ๆได้ เหล่านี้คือสิ่งที่หุ่นยนต์ทำแทนคนไม่ได้ แล้วคนที่มีความคิดสร้างสรรค์ สามารถจับประเด็นเป็น คิดวิเคราะห์เป็น แล้วก็สร้างนวัตกรรมใหม่ๆ ได้คือคนที่มีค่ามากบริษัทไหนๆ ก็ต้องการ แม้ตั้งกิจการตัวเอง ก็ประสบความสำเร็จ แล้วก็ร่ำรวยมหาศาล แต่พอมาดูระบบการศึกษา 1.เนื้อหาความรู้ที่เรียนส่วนใหญ่ลืม แต่โรงเรียน และมหาวิทยาลัยนั้นตรงนี้มาก วัดผลในสิ่งที่อนาคตจะลืม อนาคตจะไม่ได้ใช้ แต่สิ่งที่ทุกหน่วยงานต้องการและได้ใช้ตลอดชีวิตคือ ทักษะการจับประเด็นการคิดการวิเคราะห์ สร้างสรรค์ในการสร้างนวัตกรรม คุณครูสถาบันการศึกษาต่างๆไม่ได้เน้นเลย ปล่อยให้ได้แบบโดย Passive ได้ไปโดยบังเอิญ เพราะฉะนั้นคุณครูมืออาชีพในโลกยุคใหม่จะต้องเปลี่ยนแกนความคิดใหม่เปลี่ยนจุด เน้นจากเนื้อหาวิชาที่เรียนรู้ กลายมาเป็นการฝึกทักษะเด็กในการแสวงความรู้ในการคิดในการวิเคราะห์ ฟินแลนด์ ได้รับยกย่องว่าเป็นประเทศที่มีระบบการศึกษามีคุณภาพสูงที่สุดในโลก เขาจะเอาเด็กเป็นศูนย์กลาง กระตุ้นเด็กให้เกิดการตื่นตัว อยากเรียนรู้ อยากรู้เอง แล้วก็ค่อยค่อยไกด์ให้ความรู้พื้นฐานไปบ้าง เท่าที่จำเป็นแล้วสอนเด็กว่า เมื่ออยากรู้แล้วเขาจะไปเอาความรู้ได้ที่ไหนเข้าห้องสมุด ไปหาความรู้แล้วก็มาปรึกษาหาหรือถกกัน ทำให้เด็กเรียนสนุก เรียน 4-5 ชั่วโมง ส่วนใหญ่ไม่มีการบ้าน พอเลิกเรียนเด็กเขาอยากรู้อะไรเขาก็จะไปหาความรู้เอง ตัวเขาอยากรู้ อยากหาคำตอบ เข้าห้องสมุด หรือว่าไปทดลองทำดู แล้วได้ผลยังไงก็มาเล่าที่ประชุมฟังในห้องเรียนฟัง กลายเป็นว่าเด็กสามารถจับประเด็นไปแสวงหาคำตอบ แล้วก็นำเสนอสิ่งที่ตัวเองคิดคำตอบที่ได้รับให้กับเพื่อนในห้องฟังได้ มีทักษะในการสื่อสารกับสังคมได้ ผลออกมาเด็กฟินแลนด์มีความรู้ดีมากเลย

เพราะฉะนั้นคุณครูทั้งหลาย ถึงเวลาแล้วที่เราจะต้องปฏิรูปตัวเอง ให้เป็นคนครูมืออาชีพในโลกยุค 4.0 คือโลกที่ยกที่นวัตกรรมเป็นใหญ่แล้วเราจะเป็นคนครูผู้สร้างโลกผู้สร้างศิษย์ให้ประสบความสำเร็จในโลกยุคใหม่นี้ได้จริงๆ

รับชมคลิปวิดีโอ คุณครูมืออาชีพ : ทันโลกทันธรรม