รักษาใจ

แรงบันดาลใจ...3

รักษาใจ

ธรรมชาติของใจนั้น สุดแสนจะว่องไว พร้อมจะท่องเที่ยวไปได้ทุกที่ทุกเวลา แม้แต่ช่วงเวลาเพียงเล็กน้อย ใจก็อาจลอยไปจนตามไม่ทัน ผู้ที่ไม่ระวังรักษาใจ ปล่อยให้ฟุ้งซ่าน จึงมีชีวิตที่สับสน วุ่นวาย เป็นอันตรายทั้งต่อตนเองและผู้อื่น

ที่เมืองสาวัตถี มีชายหนุ่มคนหนึ่ง ไปขอบวชกับพระสังฆรักขิตเถระผู้เป็นลุงของตน พอบวชแล้ว ก็ลาหลวงลุงไปจำพรรษาที่วัดใกล้หมู่บ้านแห่งหนึ่ง

ต่อมา พระหนุ่มได้รับจีวร 2 ผืน ผืนหนึ่งยาว 7 ศอก อีกผืนหนึ่งยาว 8 ศอก ท่านก็บผืนที่ยาว 7 ศอกไว้ใช้ ส่วนผืนที่ยาว 8 ศอกท่านตั้งใจจะนำไปถวายหลวงลุง ผู้เป็นอุปัชณาย์

พอออกพรรษา ท่านก็เดินท่านไปเยี่ยมหลวงลุง พร้อมกับนำผ้าผืนนั้นไปถวาย

หลวงลุงเป็นพระอรหันต์ มีความมักน้อย สันโดษ จึงบอกว่า "ฉันมีผ้าพอใช้แล้ว เธอจงเก็บไว้ใช้เองเถิด"

พระหนุ่มกราบเรียนว่า "ผมตั้งใจไว้แล้วว่าจะถวายหลวงลุง ขอให้หลวงลุงช่วยเป็นเนื้อนาบุญให้ด้วยเถิด"

แต่หลวงลุงก็ยังคงยืนยันคำเดิม คือให้พระหลานชายเก็บไว้ใช้

เมื่ออ้อนวอนแล้วอ้อนวอนเล่า หลวงลุงก็ไม่รับ พระหนุ่มจึงคิดเอาเองว่า "ที่หลวงลุงไม่รับผ้าของเรา แสดงว่าหลวงลุงไม่รักเราเสียแล้ว ในเมื่อหลวงลุงไม่รักเรา เราจะอยู่ไปทำไมสึกไปครองเรือนดีกว่า"

ขณะที่นั่งคิดอยู่นั้น พระหนุ่มก็หยิบเอาพัดใบตาลขึ้นมาพัดให้หลวงลุง มือพัดไปพลางใจก็คิดไปพลางว่า

"เมื่อสึกแล้ว เราจะหาเลี้ยงชีพด้วยการนำผ้า 8 ศอกนี้ ไปขายเป็่นต้นทุน

เมื่อได้เงินแล้ว เราจะซื้อแม่แพะสักตัวหนึ่ง เพราะแพะมีลูกง่าย เลี้ยงไปไม่นาน ก็จะมี ลูกหลายตัว เราจะขายแพะ จนกระทั่งมีเงินมีทองแล้วจึงจะหาภรรยาสักคนหนึ่ง

ต่อมาก็จะมีลูก เราได้ลูกชายเป็นเด็กที่น่ารัก เราจะพาครอบครัวกลับมาเยี่ยมหลวงลุงโดยอาศัยเกวียนน้อยเดินทาง ให้ภรรยาเป็นคนอุ้มลูก ส่วนเราเป็นคนขับเกวียน

เมื่อภรรยาเมื่อย เราจะอุ้มลูกแทน แต่นางกลับไม่ยอม ลูกจึงพลัดจากมือนาง ตกลงไปถูกล้อเกวียนทับตาย เราโกรธมาก จึงตีนางด้วยด้ามปฏัก"

"โป๊ก"

สิ้นเสียงนั้น พระหนุ่มก็ได้สติ รู้ตัวว่าตนได้เอาด้ามพัดฟาดศีรษะหลวงลุงเข้าอย่างจังเสียแล้ว

ฝ่ายหลวงลุงก็รู้ด้วยญาณว่าพระหลายชายกำลังใจลอยคิดไปไกลว่า จะตีภรรยา จึงเผลอเอาด้ามพัดมาฟาดศีรษะของท่าน

พระหนุ่มกลัวความผิด จึงลมลานวิ่งหนีไปแต่ก็ถูกพระเณรในวัดช่วยกันจับไว้ แล้วพาตัวไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีเมตตาปลอบโยนว่า "เธอบวชในศาสนาของเรา ได้ชื่อว่าเป็นลูกของพระพุทธเจ้า เธออย่าคิดวิตกกังวลให้มากไปเลย ธรรมชาติของใจนั้น ชอบรับอารมณ์ ชอบเที่ยวไปไกล เป็นภิกษุควรพยายามรักษาใจของตนให้พ้นจากบ่วงแห่งมารเถิด"

แล้วตรัสพระคาถาว่า

"ใจอยู่ในร่างกาย ไม่มีรูปร่าง ชอบเที่ยวไปไกลตามลำพัง ผู้ใดควบคุมได้ ผู้นั้นย่อมพ้นจากบ่วงแห่งมาร คือ กิเลส"

พระหนุ่มน้อมใจปฏิบัติธรรมตามเสียงของพระบรมศาสดา เมื่อจบพระธรรมเทศนา ท่านจึงได้บรรลุเป็นพระโสดาบัน

แม้ว่าใจคนเราจะอ่อนไหว ปรวนแปรและล่องลอยไปง่ายแสนง่าย แต่ก็เป็นสิ่งที่สามารถฝึกหัดให้หยุดนิ่งได้ ด้วยการปฏิบัติธรรม ดังเช่นพระหนุ่มผู้เคยมีชีวิตที่ล่อแหลมต่ออันตรายเพราะมัวปล่อยใจให้ฟุ้นซ่าน ยังสามารถพลิกชีวิตให้พบกับความสงบสุขได้ เมื่อรู้จักรักษาใจด้วยการปฏิบัติธรรม

เมื่อเรารู้เท่าทันธรรมชาติของใจ เราจึงไม่ท้อแท้ แม้ใจของเรายังคงเผลอไผล หลงล่องลอยไปในบางครั้งและเราก็จะไม่รอช้าที่จะดูแลรักษาใจ ให้สงบสุข และปลอดภัย ด้วยการปฏิบัติธรรม

พระมหาสุวิทย์ วิชฺเชสโก ป.ธ.9